Atlas ptaków

Wodnik

    Rallus aquaticus

Tajemniczego i nieuchwytnego Wodnika zdecydowanie łatwiej usłyszeć niż zobaczyć. Rozpoznasz go po charakterystycznym głosie przypominającym
kwiczenie prosięcia.

Autorka: Joanna Lay

Jak rozpoznać Wodnika?

Wodnik jest najwyżej wielkości gołębia. Wierzch głowy, kark, grzbiet oraz skrzydła są brązowe, upstrzone czarnymi pręgami i plamkami. Ubarwienie to kontrastuje z szaroniebieskim kolorem brzucha, piersi, szyi oraz pozostałej części głowy.

Boki ptaka w tylnej części ciała udekorowane są nieregularnymi biało-czarnymi prążkami. Spod zadartego ogona wygląda białe podogonie. Nogi z długimi, rozczapierzonymi palcami ułatwiają chodzenie po grząskim gruncie oraz zanurzonej w wodzie roślinności. Poza tym, że samce są trochę mniejsze od samiczek, u Wodników brak dymorfizmu płciowego. Pisklęta pokryte są czarnym puchem. Kiedy podrosną przypominają dorosłe ptaki, ale od spodu są jaśniejsze, szaro-płowe (a nie szaroniebieskie).

średni rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Brodziec
sylwetka ptaka w locie podobna do Brodziec
długi dziób
brązowy kolor

Jak rozpoznać Wodnika po głosie?

Głos Wodnika przypomina kwiczenie lub chrząkanie. Może dlatego na Islandii zwany jest błotną świnią. W każdym razie dźwięki te musiały budzić duży niepokój i prawdopodobnie stąd w naszym języku został nazwany imieniem słowiańskiego demona zamieszkującego mokradła – Wodnika.

Wyobraź sobie, że wracasz po ciemku drogą w sąsiedztwie bagien czy nadrzecznych szuwarów, a tu nagle mrożący krew w żyłach ryk lub chrząkanie. Skojarzenie budzi się samo… Lecz spokojnie, to tylko mały ptaszek oznacza swój rewir lub broni go przed intruzami tego samego gatunku.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Wodnika?

Tereny podmokłe i bagienne są królestwem Wodnika. Najlepiej, gdy woda nie jest zbyt głęboka. Najczęściej kryje się w gęstych szuwarach, które opuszcza tylko z rzadka, i jeśli w ogóle to np. w pogoni za uciekającym pokarmem. Zdemaskowany lub przestraszony natychmiast wraca do swoich zarośli i znika nam z oczu, jakby się w nich rozpłynął. Jest krótkodystansowym ptakiem wędrownym. Na zimę udaje się tam, gdzie wody nie zamarzają. Nielicznie zimuje również w Polsce, zwłaszcza podczas łagodniejszych zim, w zachodniej części kraju.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Wodnika

Jak wygląda Dzwoniec?

Gniazdo buduje w ukryciu. Ma ono postać głębokiej czarki uwitej z dostępnych, odpowiednio miękkich pędów i łodyg oraz liści – najchętniej trzciny i pałki wodnej. Składa w nim od 6 do 10 kremowych, brązowo-nakrapianych jaj, z których po trzech tygodniach wykluwają się młode. Pisklaki szybko opuszczają gniazdo, ale przez dłuższy czas zdane są jeszcze na pomoc rodziców, którzy wspólnie wodzą je i karmią.

Po około dwóch miesiącach stają się samodzielne i często pomagają wodzić rodzeństwo z drugiego lęgu. Pokarmem Wodnika są drobne bezkręgowce, ryby, ślimaki, małe żaby i raki, a zimą również delikatniejsze części roślin i nasiona. Jednak na tym jego menu się nie kończy! Jest postrachem dla innych drobnych zwierząt – przeciskając się przez zarośla łowi niewielkie gryzonie, wyjada z gniazd jaja oraz pisklęta. Wszystko co mniejsze, nie może czuć się w jego pobliżu bezpiecznie.

Galeria

Z kim łatwo pomylić Błotniaka Stawowego?

Wodnika można pomylić z innymi chruścielami (Derkaczem, Kropiatką czy Zielonką), których postura i ubarwienie są podobne. Jednak żaden z wymienionych nie może się poszczycić tak długim, czerwonym dziobem.

Jak wygląda Kropiatka?

Poniżej – Derkacz, wyżej – Kropiatka.

Jak wygląda Derkacz?

Poniżej – Zielonka.

Jak wygląda Zielonka?

Poniżej – Wodnik.

Jak wygląda Wodnik?

Wodnik w liczbach

Masa ciała110-150 gramów
Rozpiętość skrzydeł45 cm
Długość ciała19-20 cm
Liczebność (w Polsce)10-20 tys. par
Statusnieliczny ptak lęgowy, lokalnie średnio liczny, nie występuje w rejonach górskich

Jak pomóc Wodnikowi?

Dbaj o zachowanie naturalnego środowiska życia Wodników – bagien, mokradeł i gęsto zarośniętych zbiorników wodnych.
Nie zanieczyszczaj ich chemikaliami i nie śmieć. Bez nich Wodnik zostanie tylko słowiańską legendą.

Wspieraj tworzenie rezerwatów i ostoi przyrody, takich jak nasze Uroczystko Wodnikowe Stawy.
To właśnie tam tajemnicze Wodniki znajdują dom!

WSPIERAM WODNIKA

Bibliografia

http://bagnasadobre.pl/artykul/straszy-bagna , 30.11.2020

https://www.lasy.gov.pl/pl/edukacja/blogi/skrzydlate-mysli/demoniczny-wodnik, , 30.11.2020

https://jestemnaptak.pl/artykul/wodnik, 30.11.2020

http://ptaki.info/wodnik, 30.11.2020

https://plamkamazurka.pl/2018/11/wodnik-z-kalendarza-ptakow/, 30.11.2020

https://otop.org.pl/wp-content/uploads/2019/05/Trendy_liczebnosci_ptakow_w_Polsce_2018.pdf, 30.11.2020

https://www.brodowski-fotografie.de/beobachtungen/wasserralle.html, 30.11.2020

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz