Atlas ptaków

Mewa Śmieszka

    Chroicocephalus ridibundus

Głos Śmieszki przywodzi na myśl głośny śmiech, stąd wzięła się jej nazwa gatunkowa.

Autorka: Joanna Lay

Jak wygląda Mewa Śmieszka?

Jak rozpoznać Śmieszkę?

Śmieszka jest biała z jasnopopielatymi grzbietem i skrzydłami, przy czym dłoń (zewnętrzna krawędź skrzydła) jest biała, a końcówki lotek pierwszego rzędu czarne.  W szacie godowej popielate barwy przybierają błękitny odcień, ale najbardziej  charakterystyczną cechą jest wówczas ciemnoczekoladowa głowa – trochę tak, jakby Śmieszka zakładała kominiarkę. W szacie spoczynkowej na białej głowie zaznaczają się jedynie  dwie ciemne, rozmyte plamki – jedna nad okiem, druga za uchem. Ciemnoczerwone dziób i nogi po sezonie lęgowym  jaśnieją – stają się bardziej pomarańczowe, a na dziobie zaznacza się czarna końcówka. W upierzeniu młodych ptaków jest dużo brązów i szarości. Choć Śmieszka jest wielkości gołębia, te ostatnie czują przed nią respekt. Jest szybka, zwrotna i zwykle trzyma się w większych lub mniejszych grupach. Szczególnie podczas żerowania nadrabia głosem i piracką pewnością siebie, co dodatkowo onieśmiela potencjalnych konkurentów.

średni rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Mewa
sylwetka ptaka w locie podobna do Mewa
długi dziób
biały kolor

Jak rozpoznać Śmieszkę po głosie?

Krótkie kek lub kekekek albo natarczywe, pojedyncze lub powtarzane krriarr lub kierr. Bywa głośna – szczególnie w koloniach lęgowych lub większych, żerujących stadach, kiedy hałas może być wręcz przytłaczający.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Śmieszkę?

Śmieszkę spotkamy w pobliżu rzek, zbiorników wodnych,  w rejonach nadmorskich, ale często też w miastach, na wysypiskach śmieci, na pastwiskach w dolinach rzek, świeżo skoszonych łąkach oraz oranych albo bronowanych polach, gdzie żeruje bezpośrednio za maszynami. Na zimę pozostaje na miejscu, gromadząc się w nadmorskich lub przyrzecznych miejscach, gdzie woda nie zamarza, niestety często też w miejscach zrzutów ścieków. Część ptaków odlatuje do zachodniej i południowej Europy, do Afryki, nad Morze Czarne lub w cieplejsze rejony Azji. Na czas lęgów najchętniej zajmuje wyspy na rzekach, jeziorach czy w nadmorskich lagunach.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Śmieszkę

Jak wygląda Dzięcioł Średni?
Jak wygląda Dzwoniec?

Śmieszka gniazduje w koloniach liczących od kilku do nawet kilkunastu tysięcy gniazd. Obowiązuje hierarchia – starsze i/lub dominujące osobniki zajmują miejsca w centralnej części, mniej narażonej na ataki drapieżników. W koloniach Śmieszki można często zaobserwować przedstawicieli innych gatunków, m.in. perkozy i kaczki, korzystające z ochrony jaką zapewniają im bardziej odważne i waleczne mewy. Ale nawet im nie zawsze udaje się skutecznie odstraszyć intruzów – Lisy czy Norki Amerykańskie. Dlatego zdarza się, że przyrodnicy zakładają pastuchy wokół wysp, na których gniazduje Śmieszka.

Do budowy gniazda służą przede wszystkim szczątki roślin, z których w zależności od uwilgotnienia podłoża Śmieszka buduje kopczyk dochodzący do nawet 40 cm wysokości. Samica składa zazwyczaj 3 jaja, które wysiaduje na zmianę z samcem. Jeśli lęg zakończy się niepowodzeniem, Śmieszka wyprowadza kolejny. Lęgi mogą paść nie tylko ofiarą drapieżników, ale też konfliktów w zbyt gęsto zasiedlonych koloniach lub nawet inwazji meszek kąsających zarówno pisklęta jak i ptaki dorosłe, co w końcu może zmusić te ostatnie do porzucenia gniazd. Innym niebezpieczeństwem jest zalanie gniazd w wyniku nagłego podniesienia się stanu wody, albo przeciwnie – silnego obniżenia się poziomu wód i połączenia wyspy lęgowej ze stałym lądem, co z kolei ułatwia dostęp różnym naturalnym drapieżnikom, domowym psom i kotom oraz ludziom. Dawniej jaja Śmieszki były powszechnie wybierane przez ludzi w celach konsumpcyjnych.

Galeria

Z kim łatwo pomylić Śmieszkę?

Z innymi, mniejszymi mewami, przy czym najbardziej podobne do Śmieszki są: bardzo u nas rzadka Mewa Czarnogłowa, której kaptur w upierzeniu zachodzi głęboko na szyję i jest koloru czarnego (kaptur Śmieszki jest ciemnoczekoladowy) oraz znacznie mniejsza i delikatniejsza Mewa Mała, jeszcze rzadsza i w Polsce  już nie lęgowa.

Z kim można pomylić Mewę Śmieszkę?
Jak wygląda Syczek?

Mewa Śmieszka w liczbach

Masa ciała200-300 g
Rozpiętość skrzydeł95-110 cm
Długość ciałaok. 35-40 cm
Liczebność w Polsce90-100 tys. par lęgowych
StatusWydaje się, że po trwającym kilkanaście lat silnym trendzie spadkowym populacja Śmieszki w naszym kraju ustabilizowała się.

Jak pomóc Śmieszce?

Choć Śmieszka nie jest ptakiem płochliwym i często szuka pożywienia w pobliżu ludzki, w czasie lęgów potrzebuje bezpieczeństwa i spokoju. Nie zbliżaj się wiec do kolonii, a ptaki obserwuj z odległości, przez lornetkę czy lunetę. Włączaj się w działania na rzecz ochrony lub odtwarzania siedlisk mokradłowych, w tym wysp i innych miejsc gniazdowania tego gatunku. Dokarmiaj zimą odpowiednim pokarmem – warzywami gotowanymi bez soli i  ziarnami. Pamiętaj, że chleb w dużej ilości oraz resztki naszego, przetworzonego jedzenia mogą ptakom bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Bibliografia

Chodkiewicz T., Chylarecki P., Sikora A., Wardecki Ł., Bobrek R., Neubauer G., Marchowski D., Dmoch A., Kuczyński L. 2019. Raport z wdrażania art. 12 Dyrektywy Ptasiej w Polsce w latach 2013-2018: stan, zmiany, zagrożenia. Biuletyn Monitoringu Przyrody 20: 46.

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz