Z gabinetu zniknął orzeł!

*
Uszczegółowienie wypowiedzi.

Mówiąc (podczas konferencji) o eksterminacji gatunków oraz zmniejszaniu się populacji akcentowaliśmy dwa okresy czasowe: okres ostatnich nieco ponad 100 lat, biorąc za punkt wyjścia śmierć ostatniego gołębia wędrownego (Marty) – 1 września 1914 roku, a w tych szerszych ramach czasowych okres od lat siedemdziesiątych/osiemdziesiątych poprzedniego stulecia, czyli ostatnich trzydziestu-czterdziestu kilku lat, kiedy to notujemy najszybsze tempo zmniejszania się populacji różnych gatunków.
Przynajmniej w Europie problem ten dotyczy prze wszystkim ptaków tzw. krajobrazu rolniczego i związany jest ze zmianami w rolnictwie. Według niektórych estymacji, w tym czasie tylko na naszym kontynencie łączna populacja różnych gatunków ptaków mogła zmniejszyć się nawet o ponad 400 milionów. Jeśli chodzi o gatunki, które we wskazanym okresie czasu przestały się w Polsce gnieździć mówiliśmy o ‘co najmniej dziesięciu lub możliwe że nawet kilkunastu gatunkach’. Są to: kobczyk (lata 40. ostatniego stulecia – ostatni potwierdzony lęg 1942), pustułeczka (lata 30. – ostatni na pewno potwierdzony lęg 1934), perkoz rogaty (sporadycznie jeszcze w latach 80. i możliwe że nawet potem), nur czarnoszyi (prawdopodobnie tylko sporadycznie ale gnieździł się jeszcze w latach 50., a być może pojedynczo jeszcze w 1971), łęczak (90., być może jeszcze rok 2000), siewka złota (prawdopodobnie sporadycznie lęgowa jeszcze w pierwszej połowie poprzedniego wieku), mornel (regularnie do lat 40. – sporadycznie i pojedynczo jeszcze lata 80 – ostatnie pewne doniesienia z 1986 i 1999 na granicy z Czechami.), kulon (lata 90. – być może jeszcze początek 2000.), biegus zmienny (początek lat 2000.), rybitwa popielata (lata 80.), dzierzba czarnoczelna (prawdopodobnie początek lat 2000.), dzierzba rudogłowa (prawdopodobnie początek lat 2000.), drop (1986).
Niektórzy badacze do tej listy dodają również błotniaka zbożowego, świstuna, rożeńca, szlachara których lęgi od początku lat 2000 stały się u nas w najlepszym razie niepewne lub mało prawdopodobne. Równie wątpliwy jest obecnie lęgowy status gadożera i orzełka oraz bataliona, przy czym ten ostatni po długiej przewie był lęgowy na bagnach Biebrzańskich w poprzednim sezonie/2014. Z kolei najprawdopodobniej bezpośrednio przed omawianym okresem (1914) lub na granicy tego czasu przestały się u nas gnieździć co najmniej strepet i karliczka.

Jeśli chodzi o referencje i literaturę polecamy ostatni raport KE o stanie środowiska naturalnego (State of Nature), do którego dotarł i o czym dosłownie w tych dniach pisze brytyjski The Guardian, brytyjski raport stanu siedlisk i gatunków opublikowany zimą 2014, a który odbił się szerokim echem zarówno tamtejszych i częściowo europejskich mediach, Living Planet Report & Living Planet Index WWF – edycja 2014, Awifaunę Polski (L. Tomiałojć i T. Stawarczyk), Polską Czerwoną Księgę Zwierząt (red. Naukowy Z. Głowaciński). Polecamy też związane z tematem eksterminacji gatunków i ubożenia bioróżnorodności nasze publikacje dostępne obecnie na www.jestemnapTAK.pl: Marta i 5 miliardów oraz Po nas choćby i potop, folder Martha i 5 miliardów oraz Wystawa Ptak też Człowiek! 2015 w wersji online.