Czarnogłówka (sikora)
-
Poecile montanus
Najmniej liczna z wszystkich naszych sikor i bardzo trudna do odróżnienia od bliźniaczego gatunku – Sikory Ubogiej.
Autor: Dariusz Mielicki
Jak rozpoznać Czarnogłówkę?
Malutka sikora, mniejsza od Wróbla, o bardzo dużej głowie i lekko zaokrąglonym ogonie. Wierzch ciała ma szarobeżowy, na głowie czarną, matową czapeczkę zachodząca aż na plecy i białe policzki oraz niewielki, czarny, rozszerzający się i rozmyty na krawędziach śliniak pod dziobem. Na złożonym skrzydle lekkie przejaśnienia lotek. Brzuch białoszary, boki z szaropłowym nalotem. Brak dymorfizmu płciowego. Młode są podobne do dorosłych.
Jak rozpoznać Czarnogłówkę po głosie?
Wabi nosowym, ale ostrym „spici dedet da dee” lub nieco szorstkim „dej-dej”. Gdy jest w grupie, ciągle słychać kontaktowe, piszczące „ti ti”. Pogwizdująca piosenka „Tij Tij Tij” w poszczególnych sylabach lekko opada. To odgłosy często zdradzają obecność Czarnogłówki, która odzywa się bardzo często.
Gdzie i kiedy można zobaczyć Czarnogłówkę?
Występuje w całym kraju, najliczniej w Karpatach, na Podkarpaciu i na Podlasiu. Jest to gatunek leśny, z upodobaniem do borów, występuje również w środowiskach antropogenicznych jak parki i ogrody. Osiadła.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj Czarnogłówkę bliżej
Ptak leśny, gniazdujący w olsach i łęgach oraz w lasach mieszanych i iglastych na wilgotnych siedliskach, ale może także występować w zadrzewieniach w sąsiedztwie osiedli ludzkich. Gnieździ się w młodszych drzewostanach niż Sikora Uboga. Preferuje obszary o chłodnym klimacie, średniej temperaturze rocznej poniżej 5 *C i wysokim rocznym poziomie opadów. Jest ptakiem terytorialnym, monogamicznym, często łączy się w pary na całe życie i trzyma się w nich, także wtedy, gdy przebywa w stadku z innymi ptakami.
W marcu para zajmuje swoje terytorium i przegląda dziuple. Najczęściej sama kuje dziuple w spróchniałym pniu drzewa, na wysokości 3-4 metry nad ziemią, choć nie pogardzi dziuplą wykutą przez inne sikory, Dzięciołka, ani też budką lęgową. Para wyprowadza 1 lub 2 lęgi w roku. Gniazdo buduje z mchu, wyściela wełną, sierścią i puchem. Samiec przynosi wysiadującej samicy pożywienie, wywołując ją z dziupli specjalnym głosem. Jeżeli samica nie wyjdzie, samiec karmi ją siedzącą na jajach.
W lęgu jest 7-9 jaj, wysiadywanych przez 13-15 dni. Młode wylatują z gniazda po 17-20 dniach i przebywają wraz z rodzicami na ich terytorium. Jesienią Czarnogłówki zbierają się w większe gromady z innymi sikorami. Czarnogłówka zjada latem głównie motyle nocne, ich jaja i larwy żyjące w koronach drzew, a jesienią i zimą-nasiona drzew iglastych, jałowca i buka oraz nasiona oleiste. Czasami korzysta z karmników.
Galeria
Z jakim ptakiem łatwo pomylić Czarnogłówkę?
Z bliźniaczo podobną Sikorą Ubogą, która ma nieco mniejszą, lśniącą (a nie matową jak u Czarnogłówki) czapeczkę, mniejszy śliniak, stosunkowo mniejsza głowę oraz mniej kontrastujące, białawe policzki.
Czarnogłówa w liczbach
Masa ciała | 12 g |
Rozpiętość skrzydeł | ok. 19 cm |
Długość ciała | 11,5 – 13 cm |
Liczebność w Polsce | Populacja krajowa szacowana jest na 260 000 par, z tendencją spadkową. |
Status | Objęta jest ścisłą ochroną gatunkową. |
Jak pomóc Czarnogłówce?
Zachowując ich ulubione siedliska – natorfowe i wilgotne lasy i bory lub tylko niewielkie zadrzewienia z bogatym podszytem i dużym udziałem starych i obumierających drzew. Wywieszając budki lęgowe tam, gdzie brakuje naturalnych nisz lęgowych lub próchniejących drzew, w których Czarnogłówki mogłyby wydrążyć dziuple oraz dokarmiając je zimą w ogrodach lub parkach, do których sikory te zaglądają w mieszanych stadkach z innymi gatunkami.
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie