Jak wybrać budkę dla ptaków?
Jaki wybrać rozmiar i typ budki? Jak ją prawidłowo zamontować i zapewnić ptasim lokatorom bezpieczeństwo? Gdzie powiesić ?
Mamy odpowiedź na wszelkie pytania nurtujące miłośników ptaków!
To nie jest trudna sprawa. Nie wymaga pomocy wykwalifikowanych specjalistów. Nie musimy również tracić na to dnia w pracy. Wystarczy wolne, sobotnie popołudnie. Pamiętaj jednak o kliku ważnych rzeczach, bo zamiast pomóc ptakom, możesz im poważnie zaszkodzić…
Zdjęcie Pleszki: Cezary Korkosz
Na start!
Pierwszym ważnym etapem w udostępnianiu naszych ogrodów i parków ptasim rodzinom jest wybór budki lęgowej.
Na rynku możemy kupić bardzo wiele różnych ich rodzajów. Generalnie ważne jest, żeby wybierać budki o odpowiednich wymiarach. Ich wzory zostały ustalone przez wybitnego ornitologa praktyka Jana Sokołowskiego już przed II wojną światową. Wzory te używane są do dziś, z niewielkimi tylko modyfikacjami.
Dlaczego prawidłowe wymiary budki są tak ważne?
Po pierwsze, ze względu na bezpieczeństwo.
Budka dla ptaków musi mieć odpowiedniej wielkości wejście. Takie, przez które przejdzie dany gatunek ptaka, a które zabezpieczy przed wtargnięciem do wnętrza drapieżników, ich upazurzonych łap bądź dziobów i szponów.
Długość budki w pionie – jej tzw. głębokość jest równie ważna. Budka nie może być za krótka, inaczej drapieżnik nie będzie miał problemu z sięgnięciem do ukrytego na dnie skrzynki gniazda. Budka dla ptaków nie może być również zbyt głęboka, gdyż stanie się wtedy pułapką dla piskląt. Będą one miały problem z wydostaniem się z niej, a – w skrajnym przypadku – najsłabsze zostaną w niej już na zawsze.
A, A1, B, P – o co chodzi?
Bezpieczne wzory budek przyjęło się określać nazwami literowymi.
I tak, dla ogrodów mamy budki typu: A, A1, B, i P. Za tym kryje się wielkość budki i gatunki ptaków, które zasiedlą nasze ptasie mieszkanie.
Budka A1 ma najmniejszy otwór wlotowy (średnica 28 mm). W takich budkach chętnie lęgną się Sikory Modre.
W budkach lęgowych typu A (otwór wlotowy o średnicy 33 mm), nieco większych od A1, gnieżdżą się Sikory Bogatki, Mazurki, Wróble, Muchołówki, Sikory Modre oraz Pleszki.
Natomiast w budkach typu B (otwór wlotowy o średnicy 45 mm)gnieżdżą się głównie Szpaki, jednak prócz nich chętnie się tam wprowadzają również mniejsze ptaki – Sikory, Pleszki i Mazurki. W półotwartych budkach lęgowych typu P gniazda wiją Pliszki, Kopciuszki i rzadziej Pleszki.
Materiał – z czego wykonać budkę?
Gdy dokonaliśmy już wyboru typu skrzynki lęgowej, przyjrzyjmy się jej wykonaniu.
Budka lęgowa powinna być wykonana starannie i z dobrych materiałów. Ma to ogromne znaczenie, gdyż przez cały rok będzie narażona na niekorzystne warunki atmosferyczne. Nie może więc, mówiąc obrazowo, rozpaść się w trakcie wysiadywania jaj lub wychowywania młodych ptaków.
Sprawdźmy również, czy w trakcie impregnacji budki nie używano syntetycznych pokostów i impregnatów. Te, parując, będą szkodziły ptakom!
(my polecamy Ci impregnację budki olejem lnianym, a jeśli nie masz takiego pod ręką, może być nawet słonecznikowy!)
Dobry montaż i kamuflaż
Budka nie powinna rzucać się w oczy – tak, aby żaden ptasi lub czworonożny złodziej jaj jej nie zauważył. Wysokość, na której wieszamy budki, jest dowolna, acz przyjęło się, iż nie powinna być mniejsza niż dwa metry. Stojąc na drabinie i przymocowując budkę do drzewa zadbajmy o to, żeby jej wejście nie było skierowane na zachód lub południowy zachód. To zabezpieczy pisklęta przed wiatrem i zacinającym deszczem, a z tych właśnie kierunków najczęściej wieje wiatr. Budka nie powinna wisieć krzywo. Jeśli się jednak nie da inaczej, lepiej żeby wejście do budki było pochylone do dołu niż do góry – wejście skierowane ku górze ułatwia złodziejom lęgów zadanie i naraża wnętrze budki na deszcz. Przymocować budkę możemy za pomocą gwoździ, wkrętów lub też – gdy nie chcemy kaleczyć drzew – za pomocą sznura.
Jak złożyć budkę lęgową ze sklepu na pTAK!?
Składaj budkę razem z Piotrem.
Obejrzyj naszą instrukcję i daj ptakom dom!
Budki, które możesz kupić w naszym Sklepie na pTAK! prześlemy Ci w wygodnej formie, gotowe do samodzielnego złożenia.
Możesz to zrobić samodzielnie lub zaangażować całą rodzinę i świetnie się przy tym bawić.
Pomagaj ptakom i kupuj w Sklepie na pTAK!
Szpaki lubią sąsiedztwo, ale Sikory … – z tymi uważaj!
Obok czysto technicznych wskazówek przy wieszaniu skrzynki lęgowej musimy uwzględnić również ptasi punkt widzenia. Każdy z mieszkających obok ptaków ptaków ma nieco inne wymagania!
I tak, począwszy od Szpaka – zajmuje on skrzynki na każdej wysokości i praktycznie w każdym miejscu. Może to być tyczka wbita w ziemię, młode lub stare drzewo, ale także ściana budynku.
Budka dla Szpaka to murowany sukces. Ważne jednak, żeby zawisła wczesną wiosną – tak, aby Szpaki z naszej okolicy zauważyły ją na czas. Co do liczby i rozmieszczenia budek, to i pod tym względem Szpaki nie sprawiają kłopotów. Budki dla nich mogą wisieć blisko siebie, ba, nawet na tym samym drzewie. Tylko pamiętajmy, zbyt bliska lokalizacja szpaczych domków nie dość, że prowadzi do sąsiedzkich konfliktów, to również ułatwia małżeńskie zdrady. (to nie żart!)
Zgoła inną strategię prezentują Pleszki, Pliszki i Kopciuszki. Budki dla nich powinny wisieć w spokojnych, wręcz odludnych miejscach i dość nisko, bo tylko na wysokości 2-3 m. Można je powiesić na budynkach i altanach. Ważne, aby były maksymalnie „przytulone” do ścian i dachu, żeby budka była jak najmniej widoczna.
Wieszając budki półotwarte na drzewach również dbajmy o ich maskowanie – im gęstsze otoczenie naszej skrzynki, tym chętniej się wprowadzą tam te ostrożne ptaki. Jeśli już mamy zajętą taką budkę, koniecznie dopilnujmy tego, aby nikt nie przeszkadzał zamieszkującym w niej ptakom. Niestety, gdy w pobliżu budki kręci się człowiek, ptaki te po prostu nie karmią piskląt, bojąc się zdradzić położenie gniazda.
Sikory, zarówno Bogatki jak i Modraszki, to ptaki waleczne i terytorialne. Nie znoszą swych pobratymców w zbyt bliskim otoczeniu. Dlatego budki wieszane z myślą o nich powinny być oddalone o co najmniej kilkadziesiąt metrów. Generalnie preferują one budki wieszane na drzewach – zarówno na tych samotnych, jak i w większych zadrzewieniach. Często zajmują większe budki, np. te dla Szpaków bądź eksmitują z gniazd mazurki. Czasem, gdy nie ma budek a otoczenie jest bardzo atrakcyjne, sikory mogą mieszkać nawet w słupach ogrodzeniowych, tablicach ogłoszeń, znakach drogowych, latarniach i skrzynkach.
Kolejną grupą ogrodowych mieszkańców budek są Wróble i Mazurki. One, tak jak Szpaki, tolerują swoją bliskość. Ich budki mogą wisieć na drzewach, tyczkach bądź budynkach, przy czym unikają budek wieszanych bardzo wysoko.
Dla Wróbla i Mazurka nie ma znaczenia, czy budka wisi wśród drzew czy na otwartej przestrzeni. Grunt, żeby miejsce było zasobne w pokarm dla całej rodziny.
Praktyczne rady.
Posłuchaj rozmowy Emilii i Piotra, którzy odpowiadają na Wasze najczęstsze pytania i obawy dotyczące budek lęgowych dla ptaków!
Dlaczego rozmiar ma znaczenie? Z czego budować budki i gdzie montować? Jak zabezpieczyć przed warunkami atmosferycznymi?
Dlaczego trzeba czyścić budki lęgowe?
Po każdym sezonie lęgowym, w gnieździe zostaje mieszanina traw, liści, sierści, piór i ziemi. Taki zestaw, w połączeniu z ptasimi odchodami, temperaturą i wilgotnością sprawia, że budce lęgowej tworzą się doskonałe warunki nie tylko do rozwoju ptaków, ale też rozwoju bakterii, grzybów, pcheł, wszy, wszoł i innych ptasich pasożytów. W nieczyszczonych budkach lęgowych dochodzi do kumulacji pasożytów, co w skrajnym przypadku może doprowadzić do śmierci piskląt.
Czytaj też dlaczego należy czyścić budki po sezonie lęgowym? (od 16 października)
Czekamy więc na wiosnę i cieszymy się Ogrodem na pTAK!
Gdy budka już wisi na drzewie, nie siadajmy bezpośrednio pod nim i nie czekajmy niecierpliwie na ptaki. Spokojnie, nim się spostrzeżemy, a w otworze wlotowym zaczną znikać ptaki taszczące źdźbła, pióra i kępki sierści. To nieomylny znak, iż ktoś zaakceptował nowe lokum i wiąże z nim poważne zamiary.
Nie masz miejsca, czasu lub – po prostu – ochoty na wieszanie budek, a chcesz pomagać ptakom?
Wspieraj nas finansowo! Powiesimy setki budek, wykupimy hektary rezerwatów i założymy tysiące Ogrodów na pTAK!
Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!
Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!
Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.
- 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar!
Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%.
Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
- Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka.
Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
- Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Dołącz do społeczności
Poznaj Ogrody na pTAK! które tworzymy w całej Polsce. Czytaj o Nocy Sów. Odwiedź nasze ostoje przyrody.