Zielonka
-
Porzana parva
Tego pięknego chruściela rzadko można zobaczyć na własne oczy – żeruje i gniazduje w niedostępnych, bagiennych szuwarach, z których wychodzi tylko czasami i na krótko.
Autorka: Joanna Lay
Jak rozpoznać Zielonkę?
Dymorfizm płciowy, czyli różny wygląd samca i samicy, jest cechą odróżniającą ją od innych naszych chruścieli – samiec ma niebieskostalowy brzuch, pierś i boki głowy, które pięknie kontrastują z brązami pozostałej części ciała. Grzbiet, ogon i skrzydła są ciemno nakrapiane, z białymi akcentami. Ubarwienie samicy jest mniej wysycone, a brzuch kremowy.
Obie płcie mają charakterystyczne oliwkowe nogi i dzioby. Te ostatnie są lekko czerwone u nasady. Czerwone są również tęczówki oczu. Stopy wyposażone w długie, rozczapierzone palce ułatwiają Zielonkom poruszanie się po grząskim gruncie. Pisklęta po wykluciu pokryte są czarnym puchem, z którego wygląda biały dzióbek. Zielonki to ptaki mniej więcej wielkości Szpaka, przy czym poszczególne osobniki mogą się znacznie różnić od siebie rozmiarami i wagą.
Jak rozpoznać Zielonkę po głosie?
Nasza bohaterka odzywa się na wiele sposobów. Najłatwiej usłyszeć wiosenne nawoływanie samców przypominające „hu, hu, hu, hu…” Głosy kontaktowe, często emitowane podczas żerowania, można porównać do plusku kropel opadających na wodę.
Niepokój albo zaciekawienie Zielonki wyrażają delikatnym „kru”, które brzmi podobnie jak u Kokoszki.
Gdzie i kiedy można zobaczyć Zielonkę?
Zielonki na swoje siedliska wybierają płytkie zbiorniki wodne i tereny podmokłe gęsto porośnięte szuwarami, w których spędzają większość czasu – i to dlatego tak trudno je dostrzec. Zielonka jest gatunkiem bardzo nielicznym, występującym wyspowo m.in. w dolinach rzek Baryczy, Biebrzy i Odry.
Do Polski przylatuje wiosną, a już w sierpniu i wrześniu odlatuje w rejony Morza Śródziemnego, do północnej Afryki i na Bliski Wschód.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj bliżej Zielonkę
Na wiosnę ptaki łączą się w pary i zaciekle bronią swojego terytorium. Gniazdo budują w gęstym szuwarze, nierzadko zawieszając je nad wodą lub układając na zwale roślinności. Samica składa od 4 do 9 żółtawych jaj upstrzonych ciemnymi cętkami. Młode wykluwają się po około 3 tygodniach, a po 8 zyskują lotność. Zielonki zazwyczaj wyprowadzają jeden lęg w roku, ale budują drugie gniazdo, które służy rodzinie jako dodatkowe miejsce odpoczynku.
Ptaki żywią się głównie różnego rodzaju bezkręgowcami, owadami i ich larwami, najchętniej wyszukiwanymi w płytkiej wodzie lub w mule. Od czasu do czasu zjadają również nasiona i inny pokarm roślinny. Poruszają się, chodząc lub biegając, z rzadka tylko podlatują lub pływają, zdarza im się również nurkować.
Galeria
Z jakim ptakiem można pomylić Zielonkę?
Z daleka Zielonkę łatwo wziąć za któregoś z jej kuzynów – np. Wodnika czy Kropiatkę. Najtrudniej odróżnić ją od nieznacznie mniejszej Karliczki, którą jednak w Polsce obserwuje się już tylko wyjątkowo.
Zdjęcie obok: Kropiatka
Zielonka w liczbach
Masa ciała | 30-72 g |
Rozpiętość skrzydeł | 34-39 cm |
Długość ciała | 18-20 cm |
Liczebność (w Polsce) | 1 200 – 1 800 par |
Status | Ptak objęty jest ścisłą ochroną gatunkową i został wpisany do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt. |
Jak pomóc Zielonce?
Zielonka, podobnie jak inne ptaki, których naturalnym środowiskiem życia są mokradła, cierpi z powodu osuszania i regulacji rzek. Niekorzystne dla niej jest też koszenie i wypalanie traw. Żeby jej pomóc włączaj się w akcje na rzecz ochrony i odtwarzania wszelkich bagien i terenów podmokłych. Badania pokazują, że ptaki te chętnie wracają na tereny renaturyzowane.
Bibliografia
http://www.krainaniezwyklosci.pl/pl,zielonka,,raquo,,ptaki,doliny,baryczy,339.html
https://plamkamazurka.pl/2015/12/zielonka/
https://www.natura2000-lsa.de/front_content.php?idart=872&idcat=15&lang=1
- Ucz się z nami głosów ptaków! Edukacja i zabawa.... zobacz więcej
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie