Czapla Siwa

Czapla to duży ptak brodzący, nieco mniejszy od Bociana czy Żurawia. Ma szary grzbiet i szare skrzydła z niebieskawym nalotem, szczególnie intensywnym w okresie godowym, czarne lotki i pokrywy pierwszego rzędu oraz szarobiały spód ciała. Prosty, masywny, sztyletowaty dziób jest szarożółty, a w okresie godowym przybiera odcień pomarańczowy. Czoło ptaka jest białe. Od nasady dzioba przez głowę, nad oczami, przebiega czarne pasmo, które z tyłu formuje się w charakterystyczny zwisający czub (im starszy osobnik, tym dłuższy czub). Białą szyję przecina przez środek pas z czarnym kreskowaniem. Czapla ma charakterystyczne szczudłowate nogi w kolorze szarożółtym lub szarym.

Młode odróżniają się od rodziców szarym czołem, ciemieniem i bokami głowy oraz płowoszarą szyją, nie mają też ciemnych piór na głowie.
Czapla ma pióra pudrowe (najwięcej po bokach ciała i na piersi, gdzie łatwo może dosięgnąć dziobem), które rozkrusza i rozprowadza po pozostałych piórach, chroniąc je przed wilgocią i prawdopodobnie przed pasożytami.
Nad dużymi zbiornikami wodnymi można spotkać niekiedy całe gromady tych ptaków, siedzące na wysokich drzewach. Polują najczęściej samotnie. Nieruchomieją na brzegu zbiornika wodnego lub w trzcinach na wiele godzin w oczekiwaniu na zdobycz. Czapla, łowiąc ryby na płyciznach, kroczy majestatycznie i cicho, aby nie spłoszyć potencjalnej ofiary. Atakując, używa długiego dzioba jak harpuna. Broniąc się, precyzyjnie celuje w oczy wroga. Elastyczna i giętka szyja umożliwia jej chwytanie nawet najszybszych osobników, również tych, które ukrywają się w zaroślach.

Gdy odpoczywa, stoi zwykle na jednej nodze, napuszona, skulona, z szyją ukrytą w ramionach. Czasem przybiera wymyślne pozy, kołysząc się na nogach, podskakując, przykucając lub nienaturalnie wyginając szyję. Jest płochliwa i na widok człowieka szybko podrywa się do lotu. W powietrzu zauważymy jej szyję charakterystycznie wygiętą w kształt litery S. Lata jakby ociężale i powolnie, ale potrafi zwinnie zanurkować w żerowisko lub do gniazda.

Jak rozpoznać Czaplę Siwą po głosie?

Głos czapli może przypominać krakanie ptaków krukowatych. Krzyki piskląt w gnieździe podobne są do odgłosów prosiąt.

Czapla Siwa żyje wokół jezior, rzek i stawów, w dolinach rzecznych, na bagnach i rozlewiskach, czyli wszędzie, gdzie tereny obfitują w ryby. Gniazduje w koloniach, zwykle w starych nadwodnych drzewostanach, wyjątkowo pojedynczo. Do powstania większej społeczności konieczna jest obecność wysokich drzew z rozłożystymi gałęziami, na których czaple mogą zbudować gniazda.

Kiedyś regularnie wędrowna. Ptaki odlatujące zwykle opuszczały nasz kraj między wrześniem a grudniem, a powracały w marcu i kwietniu. Gdy zima jest łagodna, większość osobników pozostaje w Polsce, gromadząc się głównie nad niezamarzającymi zbiornikami słodkowodnymi.

Czaple gnieżdżą się w koloniach zwanych czaplińcami, które mogą liczyć od kilku do nawet kilkuset gniazd, nie oznacza to jednak, że są dla siebie łatwymi sąsiadami. Czasem tworzą kolonie z innymi gatunkami, na przykład z kormoranami.

Czaple łączą się w pary, które wspólnie budują gniazdo, dzieląc się obowiązkami: podczas gdy jeden z ptaków gromadzi materiały (czasem podkradając je innym parom), drugi pilnuje stanowiska. Gniazdo budują z gałęzi, wysoko w koronie drzewa; rzadziej – gdy nie ma odpowiedniego drzewostanu – na ziemi, w trzcinowiskach. Wyprowadzają jeden lęg w roku, którą mogą powtórzyć, jeśli pierwszy utraciły, a sezon dopiero się rozpoczął. Pokryte srebrzystym puchem pisklęta pozostają w gnieździe około 2 miesięcy. Początkowo karmione są półstrawionym pokarmem, który rodzice umieszczają bezpośrednio w ich dziobach. Później jedzą ryby i inny pokarm zwierzęcy, który trawią już samodzielnie. Do rozrodu są gotowe w wieku dwóch lat.

Największym przysmakiem czapli są ryby, ale gdy ich zabraknie, ptak chętnie poluje na płazy, gady, ślimaki, drobne ssaki oraz młode ptaki. Zdobycz rozczłonkowuje na kawałki lub połyka w całości. To znakomity łowca. Czaple nie są tak żarłoczne, jak się o nich mówi, i dziennie wystarcza im 300–500 g pokarmu.