Dzwoniec

To ptak wielkości Wróbla. Zielona barwa jego upierzenia najlepiej widoczna jest u samczyków, u których dodatkową ozdobą są jaskrawożółte krawędzie skrzydeł i ogona. Samiczki są oliwkowoszare, a żółte elementy ich ubarwienia są słabiej zaznaczone. Młode ptaki podobne są do dorosłych samic, ich brzuchy i piersi są jednak białawe, wyraźnie kreskowane. Bez względu na płeć uwagę zwraca mocny, bladoróżowy dziób, osadzony na masywnej głowie. Podobnie jak u innych łuszczaków jest on duży i stożkowaty. Dzięki niemu dzwońce mogą rozgniatać twarde nasiona zbóż czy drzew. W ich menu przeważają nasiona tzw. chwastów i świeże pędy roślin, głównie oleistych. Zimą wzbogacają swoją dietę owocami dzikiej róży, śnieguliczki czy irgi.

Dzwoniec tylko pozornie wygląda na spokojnego ptaka – w rzeczywistości to prawdziwy karmnikowy rozrabiaka, który nudną ptasią stołówkę potrafi zamienić w prawdziwe pole bitwy. Często można zauważyć, jak stadko tych niedużych ptaków zamiast spokojnie zająć się konsumpcją, woli „krzyczeć”, syczeć i wrogo rozkładać skrzydła, chcąc odstraszyć rywali od pokarmu.

Jak rozpoznać Dzwońca po głosie?

W charakterystycznym śpiewie Dzwońca można wyodrębnić dwa typy piosenki. Pierwszy to niemelodyjne, chrapliwe brzęczenie powtarzane w długich odstępach. Drugi typ to przyjemny, kanarkowy szczebiot, złożony z treli, szybkich pasaży, gwizdów i świergotów przypominających dzwonki – stąd też pochodzi nazwa ptaka.

Ze względu na swój wyjątkowy głos Dzwoniec niegdyś często padał ofiarą kłusowników, łowiących ptaki do klatek i nielegalnych hodowli.

Ptak ten chętnie gniazduje w pobliżu ludzkich siedzib. Często tworzy luźne kolonie złożone z kilku par. Na swój dom wykorzystuje śródpolne zadrzewienia, skraje lasów, przyjazne parki i ogrody. Żyjąc w pobliżu człowieka, jest zawsze czujny.

Dzwoniec zamieszkuje całą Europę z wyjątkiem obszarów arktycznych, ponadto Azję Mniejszą, śródziemnomorskie wybrzeża Bliskiego Wschodu oraz północno-zachodniej Aryki. Żyje także w Australii i Nowej Zelandii, gdzie został wprowadzony przez angielskich osadników, aby przypominać im o domu.

Z reguły osiadły, ale ptaki, które gnieżdżą się w chłodniejszych rejonach, zwykle na zimę przenoszą się na południe.

Samce dzwońców rozpoczynają zaloty wczesną wiosną. W parkach, ogrodach i na skrajach lasów można wtedy usłyszeć ich charakterystyczny, dzwoniąco-brzęczący śpiew, który dobiega z czubka drzewa lub linii energetycznej. Niezwykle widowiskowo wyglądają loty godowe. Ptaki rozpościerają wtedy szeroko skrzydła i trzepocząc nimi jak motyle, przelatują z drzewa na drzewo, popisując się przy tym śpiewem. Spektakle te odbywają się w kwietniu i maju. To wtedy partnerki poszczególnych samców przystępują po raz pierwszy w sezonie do składania jaj.

Dzwoniec należy do gatunków poligamicznych. Jeden samiec zazwyczaj łączy się z dwiema samicami. Zdarza się, że o jedną samicę i jej lęg troszczą się dwa samce.

Zanim jednak dojdzie do złożenia jaj, ptaki muszą zbudować gniazdo. Najczęściej umieszczają je w gąszczu iglastych krzewów, w żywopłotach, a także wśród koron młodych drzew. Ulubionym drzewem, na którym dzwońce zakładają gniazda, jest świerk. Zwykle znajduje się ono blisko głównego pnia, nie wyżej niż 5 m nad ziemią. Ptaki wiją gniazdo z delikatnych gałązek i traw, następnie wyściełają je mchem, sierścią i piórami. W tak przygotowanym domu samica składa do sześciu szarobiałych jaj, nierównomiernie pokrytych brązowymi kropkami. Wysiaduje je przez około dwa tygodnie. Tyle samo pisklęta przebywają w gnieździe.

Mimo że Dzwoniec to typowy ziarnojad, na czas lęgów nieco zmienia swoje żywieniowe obyczaje. W okresie wzrostu pisklęta potrzebują dobrego budulca, czyli pokarmu wysokobiałkowego. W tym celu rodzice oprócz ziaren przynoszą im larwy owadów, drobne pajęczaki, mszyce czy małe gąsienice. Taka dieta pozwala na opuszczenie gniazda przez ptaki w wieku około dwóch tygodni. Młode pozostają pod opieką rodziców jeszcze przez kolejne dwa tygodnie. Pod koniec tego okresu zajmuje się nimi głównie samiec, gdyż samica zwykle wysiaduje już kolejne jaja.

Dzwońce wyprowadzają przeważnie dwa lęgi w roku.