Atlas ptaków

Uszatka Błotna

    Asio flammeus

Uszatka Błotna jak na sowę odzywa się bardzo rzadko. Głosy godowe i terytorialne – ciche i często powtarzane hu-hu-hu-hu-hu – mogą kojarzyć się ze śpiewem Dudka. Dodatkowo, aby wzbudzić zainteresowanie, samce wykonują w powietrzu pokazy akrobatyczne klaszcząc przy tym skrzydłami.

Autorka: Joanna Rost

Jak rozpoznać Uszatkę Błotną?

Bardzo elegancka sowa o smukłej pochylonej do przodu sylwetce, wielkością zbliżona do Wrony. Uszatka Błotna ma wyraźnie zaznaczoną białobeżową szlarę, a tzw. uszy, zwykle niewidoczne, zaznaczają się głównie w momentach zaniepokojenia lub zainteresowania czymś.

Uwagę przyciąga także kontrastujący ciemny „makijaż” wokół neonowo żółtych oczu. Całość nadaje jej tajemniczego i jednocześnie dzikiego wyglądu. Wierzch ciała w kolorze żółtobrązowym z mocnym ciemnym plamkowaniem. Pierś i brzuch beżowobrązowe, podłużnie kreskowane. Skrzydła długie, od spodu jasne, z ciemnymi zakończeniami oraz widocznym podczas lotu wzorem półksiężyca.

Na ogonie Uszatki Błotnej widoczne jest poprzeczne prążkowanie. Dymorfizmu płciowego brak w upierzeniu, ale samice przeważnie większe. Wypluwka średnich rozmiarów w kolorze szarym i ciemnoszarym o nieregularnym poszarpanym kształcie.

średni rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Sowa
sylwetka ptaka w locie podobna do Wrona
jastrzębi dziób
brązowy kolor

Jak rozpoznać Uszatkę Błotną po głosie?

Uszatka Błotna jak na sowę odzywa się bardzo rzadko. Głosy godowe i terytorialne – ciche i często powtarzane hu-hu-hu-hu-hu – mogą kojarzyć się ze śpiewem Dudka. Dodatkowo, aby wzbudzić zainteresowanie, samce wykonują w powietrzu pokazy akrobatyczne klaszcząc przy tym skrzydłami.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Uszatkę Błotną?

Odpowiednio do nazwy, sowa ta zamieszkuje i poluje na otwartych terenach podmokłych. Bagna, mokradła, wrzosowiska, torfowiska, turzycowiska, podmokłe łąki oraz otwarte doliny rzeczne, to miejsca gdzie może się nam udać spotkać Uszatkę Błotną.

Sowy Błotne są ptakami częściowo wędrownymi. W Polsce gniazdują sporadycznie i nieregularnie, głównie w dolinie Biebrzy i Narwi. Pojedyncze pary osiedlają się czasami na Lubelszczyźnie oraz w rejonie Dolnej Odry. Wiosną i jesienią przelatujące lub koczujące osobniki mogą być widywane są na terenie całego kraju.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Uszatkę Błotną

Jak wygląda Dzięcioł Średni?
Jak wygląda Dzwoniec?

Przeważnie dzienna, Uszatka Błotna na polowania wybiera się głównie o zmierzchu i o świcie. Pożywienia poszukuje podczas dość niskiego i kołyszącego się lotu patrolowego. Od czasu do czasu zawiśnie w powietrzu, żeby lepiej zlokalizować swoją ofiarę lub zweryfikować cel – albo będzie go wypatrywać z zasiadki na słupku czy z wierzchołka krzewu. Głównym składnikiem jej diety są drobne gryzonie, przede wszystkim norniki. Zapoluje także na ryjówki, myszy, młode ptaki, płazy, jaszczurki i owady. W okresie urodzaju magazynuje zdobyty pokarm, zwykle bezpośrednio przy gnieździe.

Terytorium poszczególnych par zmienia się w zależności od dostępności pożywienia. Kiedy jedzenia jest dużo, zdarza się, że sowy te gniazdują w bliskiej odległości, tworząc małe, luźne kolonie. Gniazdo Sowy Błotnej to zagłębienie w ziemi ukryte pośród gęstych traw. Z uwagi na możliwość podtopienia ptaki te czasami wyścielają miejsce lęgu trawami czy mchem. W momencie zagrożenia gniazda sowa zawisa nad intruzem, przeszywa go wzrokiem oraz nerwowo macha i klaszcze skrzydłami. Jeżeli to go nie odstraszy, wyląduje w trawie robiąc przy tym dużo hałasu, aby zwrócić na siebie uwagę. Następnie, udając ranną, odciąga nieproszonego gościa na bezpieczną odległość od gniazda, po czym odlatuje. Bywa że przechodzi do ataku.

Wiosną samica składa najczęściej 6-9 jaj w dwudniowych odstępach i wysiaduje je sama przez około 24-29 dni. W tym czasie samiec dostarcza pożywienie swojej partnerce, a po wykluciu również pisklętom. Młode opuszczają gniazdo już po kilkunastu dniach, ale cały czas przebywają w jego sąsiedztwie i są pod opieką rodziców. Zdolność lotu uzyskują w czwartym lub piątym tygodniu życia i szybko stają się samodzielne. Zwykle samica wyprowadza jeden lęg w ciągu roku, ale czasami, w wyjątkowo obfitującym w pokarm sezonie może wyprowadzić drugi. Wraz z nastaniem jesieni sowy opuszczają swoje terytoria. Niektóre z nich pojawią się na tym samym obszarze w kolejnym sezonie, inne nie wrócą w ogóle lub dopiero za kilka lat.

Galeria

Z jakim ptakiem można pomylić Uszatkę Błotną

Uszatka Błotna podobna jest do samic oraz dorosłych młodych Błotniaków Łąkowych i Zbożowych, przede wszystkim zaś do Uszatki, z którą jest blisko spokrewniona, a od której odróżniają ją intensywnie żółte, czarno okalane oczy oraz tylko niewielkie, przeważnie niewidoczne „uszy’.

Uszatka Błotna w liczbach

Masa ciała260-420 g
Rozpiętość skrzydeł95-110 cm
Długość ciała34-40 cm
Liczebność (w Polsce)W latach 2013–2018 populacje Uszatki Błotnej szacowano na 0–35* par.
Statusskrajnie nieliczna, nieregularnie lęgowa, sporadycznie zalatująca

Jak pomóc Uszatce Błotnej?

Zmiany, jakie zachodzą w środowisku przez między innymi melioracje, wypalanie traw, zmiany poziomu wód oraz przekształcanie łąk (tzw. trwałych użytków zielonych) w pola orne, są obecnie głównym zagrożeniem dla Sowy Błotnej.

Brakuje dla niej miejsc, na których mogła by się osiedlić, wyprowadzać lęgi i polować. Zaprzestańmy osuszać i zagospodarowywać tereny podmokle – dla Uszatki Błotnej i nie tylko dla niej! Bagna są dobre! Pamiętajmy, aby nie płoszyć napotkanych ptaków, szczególnie jeśli mamy podejrzenie lęgów. W ten sposób nie ujawnimy położenia ich gniazda ani wrogom, ani konkurencji.

Bibliografia

Grzywaczewski G., Szczepaniak P. Sowy Polski. Wydawnictwo: Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, 2007.

Heintzenberg F. Seria: Spotkania z przyrodą Sowy i ptaki szponiaste. Tłum. Dmoch A

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2008.

Hudec K. Przewodnik Ptaki. Tłum. Dudziński W. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1996.

Karczewski J. Noc Sów. Opowieści z lasu. Wydawnictwo: Poznańskie, 2020.

Kruszewicz A.G. Ptaki w Polsce Ptaki lęgowe i przelotne, goście zimowi. Spotkania z przyrodą. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2008.

Opracowanie zbiorowe Ilustrowana encyklopedia ptaków Polski Atlas. Wydawnictwo: Fenix, 2015.

Sokołowski J. Ptaki Polski Atlas. Wydawnictwo: WSiP, 1988.

Svensson L. Ptaki. Przewodnik Collinsa. Tłum. Graszka-Petrykowski D. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2013.

*Źródło: Stawarczyk T., Cofta T., Kajzer Z., Lontkowski J., Sikora A. 2017. Rzadkie ptaki Polski. Studio B&W Wojciech Janecki, Sosnowiec.

https://jestemnaptak.pl/artykul/uszatka-blotna ; dostęp: 27.10.2020

https://nocsow.pl/uszatka-blotna/ ; dostęp: 27.10.2020

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie
  • Jak wygląda Mewa 0 zapisz się na kurs rozpoznawania ptaków!

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz