Pójdźka

Dość mała i krępa sowa (najwyżej wielkości gołębia) ze stosunkowo długimi nogami i krótkim ogonem. Głowa duża, szeroka z płaskim wierzchem. Dziób żółty, podobnie jak tęczówki oczu. Nad oczami ukośne białe brwi, które nadają jej „groźnego wyglądu”. Szlara kolista, barwy szarej, ciemniejsza w okolicy dzioba. Wierzch ciała brązowy, z białymi kropkami i paskami na grzbiecie. Spód ciała jasny, przeplatany jasnobrązowymi kreskami.

Najbardziej aktywna o zmierzchu i o świcie. Widywana również za dnia, kiedy przesiaduje na słupach energetycznych, dachach czy kominach.

Pójdźka szybko lata, nieustannie machając przy tym skrzydłami. Na krótszych odcinkach leci w linii prostej, – na dłuższych – faliście. Zdenerwowana kuli się w sobie charakterystycznie dygając.

Jak rozpoznać Pójdźkę po głosie?

Pójdźki odzywają się często i na wiele sposobów. W niebezpieczeństwie reagują głośnym, piskliwym „kuju”, „kwit” lub „kja”. Od marca nawołują się terytorialnym, przeciągłym „gujg”, co niektórzy słyszeli jako „póóójdź” – „pójdź, pójdź w dołek za kościołek”, a co miało przepowiadać śmierć. Według przesądnego ludu, najlepszym sposobem, żeby odwrócić klątwe było zabicie „złowróżbnego” ptaka.

Pójdźkę spotkać można głownie w nizinnej części Europy. Przebywa na terenach otwartych z pojedynczymi drzewami, na obsadzanymi wierzbami pastwiskach i łąkach, na skrajach  małych, prześwietlonych zagajników. W Polsce kiedyś najliczniejsza sowa, dzisiaj już duża rzadkość, a stosunkowo najwięcej ptaków przetrwało na Lubelszczyźnie. Pierwotnie pójdźka gnieździła się przede wszystkim w dużych dziuplach, jednak od dłuższego czasu obserwuje się porzucanie drzew na korzyść różnych nisz w murach i budynkach.

Sezon rozrodczy Pójdźki przypada na okres od kwietnia do połowy czerwca. Samica w dwudniowych odstępach składa od 3 do 6 jaj, które wysiaduje przez 28-32 dni. Pisklęta po trzech tygodniach od wyklucia podejmują już próby lotu, jednak pozostają pod troskliwą opieką rodziców przez ok. 3 miesiące, kiedy to doskonalą technikę lotu i uczą się polować. Potem osiedlają się zwykle w pobliżu rewiru zajętego przez rodziców.

Pójdźka jest gatunkiem osiadłym i monogamicznym. Para dorosłych ptaków zajmuje to samo terytorium przez całe życie i opuszcza je tylko w wyjątkowych sytuacjach. Pójdźki żerują głównie w krajobrazie otwartym. Jeśli tereny, które zamieszkują, są wilgotne, wówczas żywią się najczęściej dżdżownicami. Jeśli zaś siedlisko jest stosunkowo suche, ich najważniejszym pożywieniem są większe owady, np. chrząszcze. Pójdźki odżywiają się także drobnymi ssakami (np. nornicami). W miesiącach zimowych ich ofiarą padają też drobne ptaki.

W ostatnich latach liczebność pójdźki w Polsce drastycznie się zmniejsza. Główne przyczyny to: ograniczenie ilości miejsc odpowiednich do założenia gniazda (coraz mniej starych, dziuplastych wierzb i drzew owocowych), jak i gęstniejąca zabudowa rozproszona i sieć dróg (kolizje z pojazdami). Prawdopodobnie największe szkodę przynosi współczesne, przemysłowe rolnictwo. Nadużywanie tzw. środków ochrony roślin i nawozów sztucznych na polach zabija dżdżownice i owady, które są głównym składnikiem diety pójdziek w okresie lęgowym. Największymi wrogami Pójdziek są kuny i koty, które nie tylko wykradają lęgi z gniazd, ale i zabijają znajdujące się tam samice.