Bąk

Bąk to duża, krępa czapla o grubej i dość krótkiej szyi. Dziób ma całkiem długi, a nogi krótsze niż Czapla Siwa. Są one zakończone długimi palcami umożliwiającymi chodzenie po trzcinach. Rzadko pokazują się na otwartej przestrzeni. Lata dość niechętnie, nisko nad powierzchnią wody lub szczytami trzcin. Podczas lotu wyróżniają się szerokie skrzydła, masywny przód oraz nogi, które są jakby wleczone bezwładnie za ptakiem.
Bąk ma ubarwienie ochronne. Kolor jego szaty jest żółtobrunatny z ciemnym plamkowaniem i prążkowaniem. Na głowie ma brunatną czapeczkę o rozmytych brzegach, ciemny wąs i słomkowożółtą plamę za okiem. Dziób i nogi Bąk są zielonkawożółte. Brak dymorfizmu płciowego.

Jak rozpoznać Bąka po głosie?

Głos godowy samca można usłyszeć od marca do czerwca. Jest to niskie, głuche buczenie przypominające dmuchanie w butelkę lub ryk krowy. Jego pieśń godowa to powtarzane w seriach po 3 do 5 w równych kilkusekundowych odstępach „łhump”. Jeżeli znajdziesz się blisko ptaka, to usłyszysz również wdech poprzedzający każdy odgłos oraz serię krótkich cichych stęknięć otwierających pieśń. Jego głos jest słyszalny z trzcin o każdej porze dnia i nocy z odległości kilku kilometrów. Najwyższą aktywność głosową przejawia o świcie.
Podczas lotu Bąk wydaje pojedyncze albo powtarzane ochrypłe i gardłowe „graoh”.
Jego głos można pomylić z głosem lisa.

Bąk gniazduje w Europie Środkowej i Wschodniej oraz w południowej Skandynawii. W Polsce jest nielicznie lęgowy w całym kraju, z wyjątkiem gór. Występuje nierównomiernie, najliczniej w dolinie Biebrzy i Baryczy, w strefie pojezierzy oraz na Polesiu Lubelskim.
Ptak ten związany jest z trzcinowiskami, na zachodzie kraju jest ptakiem osiadłym, ale gdy zbiorniki wodne zamarzną, na dłużej podejmuje krótkodystansowe wędrówki. Większość środkowoeuropejskich Bąków wędruje jesienią do krajów śródziemnomorskich, a nawet do równikowej Afryki. Nieliczne osobniki pozostają na zimę na północ od Alp.

Bąk to niewątpliwie ptak z gatunku tych, które łatwiej usłyszeć, niż zobaczyć. Żyje ukryty wśród trzcin, rzadko pokazując się na otwartej powierzchni. Przyjmuje często nieruchomą pozycję z wyciągniętą szyją i skierowanym ku górze dziobem, co czyni go niemal niewidocznym wśród trzcin.
Doskonały kamuflaż zapewnia mu kolorystyka upierzenia. Dominują w niej różne odcienie żółci oraz brązu, które tworzą skomplikowany wzór idealnie wtapiający bąka w otoczenie. Podrywa się do lotu rzadko, lata nisko nad lustrem wody lub nad trzcinami.

Bąki poruszają się powoli i ostrożnie, jakby się skradały. Odpoczywając, stoją skulone na jednej nodze, tak że szyja zupełnie niknie w piórach.

Gatunek częściowo poligamiczny. Samce mogą się kojarzyć z 1-5 samicami, nie tworząc więzi partnerskiej. Terytorialne są tylko samce.
Areał osobniczy samca wynosi od około 10 do 70 ha. W jego obrębie gniazda kilku samic mogą się znajdować blisko siebie nawet w odległości 20 metrów. Gniazdo zbudowane z liści i pędów trzcin to platforma ukryta wśród trzcin tuż nad stagnującą wodą. W kwietniu samica składa od 3-6 oliwkowo-brązowych jaj, które wysiaduje przez około 25 dni. Tylko ona opiekuje się lęgiem.

Młode pokryte są nastroszonym, żółtawobrązowym puchem. Już po dwóch tygodniach potrafią w razie niebezpieczeństwa wyskoczyć z gniazda i ukryć się. Na dobre opuszczają gniazdo po około 4-5 tygodniach. Bąk wyprowadza jeden lęg w roku. Pożywienie bąka stanowią ryby, żaby i bezkręgowce wodne chwytane głównie nocą. Ptak chwyta ofiary, czatując lub brodząc w płytkiej wodzie. Bąk podkrada się bardzo powoli i uderza dziobem z małej odległości.