Dziwonia

Ten niewielki ptaszek należący do rodziny łuszczakowatych charakteryzuje się krępą sylwetką i sporym dziobem o wypukłych krawędziach. Ubarwienie samiczek oraz młodych nie rzuca się w oczy – na grzbiecie i skrzydłach dominują szarości i brązy w oliwkowym odcieniu, brzuch jest jaśniejszy, z mniej lub bardziej wyraźnym brązowym kreskowaniem.

Kilkuletnie samce zachwycają natomiast intensywnym, czerwonoróżowym kolorem, którym zabarwia się ich głowa, szyja, pierś oraz kuper. Grzbiet staje się brunatno-czerwony, brzuch jest białawy, a skrzydła i ogon jasnobrązowe. Natężenie barw u poszczególnych osobników może być różne, a wpływ na nie ma jakość spożywanego pokarmu.

Jak rozpoznać Dziwonię po głosie?

Jeśli wiosną usłyszysz dźwięczną melodię przypominającą muzykę fletu, którą można byłoby przetłumaczyć jako „dziiiwję” się, spójrz na wierzchołki pobliskich krzewów i szczytowe gałęzie drzew – może uda Ci się dostrzec karminowego samczyka czarującego samiczki. Śpiewający szaro-brązowy osobnik z nieznacznymi akcentami królewskiego koloru, to młody ptak, którego upierzenie nie nabrało jeszcze pełni barw.

Aktywne przez cały dzień Dziwonie najchętniej śpiewają w środku dnia, nawet w czasie upałów. Z uwagi na późne gody można je usłyszeć jeszcze w lipcu.

Dziwonia preferuje doliny rzek, tereny podmokłe, obrzeża lasów, wybrzeża i inne miejsca, bogate w gęstą roślinność, w której szuka schronienia i pożywienia. Można ją czasem spotkać w zaniedbanych ogrodach, bogatych w pożywne nasiona, chociażby dmuchawca czy nawłoci.

Do Polski przylatują dość późno, bo dopiero w maju, odlatują w sierpniu-wrześniu. Co ciekawe zimują w tropikalnych rejonach Azji, głównie w Indiach, a nie jak większość migrujących do nas ptaków – w Afryce czy basenie Morza Śródziemnego.

Dziwonia jest gatunkiem monogamicznym. Gniazdo buduje samica – najczęściej na krzewie lub niskim drzewie (porośniętym np. chmielem), czasem wśród wysokiej roślinności zielnej typu pokrzywy czy nawłocie. Wije je z suchych łodyg, ziół i włosia. Para wyprowadza jeden lęg w roku.

Wysiadywanie niebieskawych, ciemno nakrapianych jaj trwa około 12 dni, drugie tyle młode zostają w gnieździe. O potomstwo troszczą się obydwoje rodziców. Pożywieniem Dziwonii są nasiona roślin, między innymi mniszka lekarskiego, pączki drzew i krzewów, kiełkujące siewki oraz owady, w tym mszyce, którymi w szczególności karmione są pisklęta.