Dziwonia
-
Carpodacus erythrinus
Już roczne samce Dziwonii potrafią pięknie śpiewać, ale królewskie, karminowe ubarwienie, które dodatkowo wabi samice, pojawia się u nich dopiero w trzecim lub czwartym roku życia.
Autorka: Joanna Lay
![Jak wygląda Dziwonia?]()
Jak rozpoznać Dziwonię?
Ten niewielki ptaszek należący do rodziny łuszczakowatych charakteryzuje się krępą sylwetką i sporym dziobem o wypukłych krawędziach. Ubarwienie samiczek oraz młodych nie rzuca się w oczy – na grzbiecie i skrzydłach dominują szarości i brązy w oliwkowym odcieniu, brzuch jest jaśniejszy, z mniej lub bardziej wyraźnym brązowym kreskowaniem.
Kilkuletnie samce zachwycają natomiast intensywnym, czerwonoróżowym kolorem, którym zabarwia się ich głowa, szyja, pierś oraz kuper. Grzbiet staje się brunatno-czerwony, brzuch jest białawy, a skrzydła i ogon jasnobrązowe. Natężenie barw u poszczególnych osobników może być różne, a wpływ na nie ma jakość spożywanego pokarmu.
![](https://jestemnaptak.pl/wp-content/uploads/2021/12/kolorowy.png)
Jak rozpoznać Dziwonię po głosie?
Jeśli wiosną usłyszysz dźwięczną melodię przypominającą muzykę fletu, którą można byłoby przetłumaczyć jako „dziiiwję” się, spójrz na wierzchołki pobliskich krzewów i szczytowe gałęzie drzew – może uda Ci się dostrzec karminowego samczyka czarującego samiczki. Śpiewający szaro-brązowy osobnik z nieznacznymi akcentami królewskiego koloru, to młody ptak, którego upierzenie nie nabrało jeszcze pełni barw.
Aktywne przez cały dzień Dziwonie najchętniej śpiewają w środku dnia, nawet w czasie upałów. Z uwagi na późne gody można je usłyszeć jeszcze w lipcu.
Gdzie i kiedy można zobaczyć Dziwonię?
Dziwonia preferuje doliny rzek, tereny podmokłe, obrzeża lasów, wybrzeża i inne miejsca, bogate w gęstą roślinność, w której szuka schronienia i pożywienia. Można ją czasem spotkać w zaniedbanych ogrodach, bogatych w pożywne nasiona, chociażby dmuchawca czy nawłoci.
Do Polski przylatują dość późno, bo dopiero w maju, odlatują w sierpniu-wrześniu. Co ciekawe zimują w tropikalnych rejonach Azji, głównie w Indiach, a nie jak większość migrujących do nas ptaków – w Afryce czy basenie Morza Śródziemnego.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj bliżej Dziwonię
Dziwonia jest gatunkiem monogamicznym. Gniazdo buduje samica – najczęściej na krzewie lub niskim drzewie (porośniętym np. chmielem), czasem wśród wysokiej roślinności zielnej typu pokrzywy czy nawłocie. Wije je z suchych łodyg, ziół i włosia. Para wyprowadza jeden lęg w roku.
Wysiadywanie niebieskawych, ciemno nakrapianych jaj trwa około 12 dni, drugie tyle młode zostają w gnieździe. O potomstwo troszczą się obydwoje rodziców. Pożywieniem Dziwonii są nasiona roślin, między innymi mniszka lekarskiego, pączki drzew i krzewów, kiełkujące siewki oraz owady, w tym mszyce, którymi w szczególności karmione są pisklęta.
Galeria
Z jakim ptakiem można pomylić Dziwonię?
Z Makolągwą, trochę mniej strojną kuzynką Dziwonii. U samczyków Makolągwy niewielkie, czerwone plamy zdobią jedynie pierś – po jednej z każdej strony. Również na czole znajduje się niewielka czerwona czapeczka. Reszta głowy i szyja są popielate. Kolejną cechą odróżniającą są czarne lotki z białymi brzegami. Łatwo jednak pomylić młodzież oraz samiczki obydwu gatunków.
Samiczka lub młoda Dziwonia podobna jest także do samicy Wróbla oraz Potrzeszcza. Choć niuanse ubarwienia mogą pomóc w rozróżnieniu, to najłatwiej jest poznać naszą bohaterkę po zaokrąglonym, jakby papuzim dziobie. (na zdjęciu obok: Makolągwa, fot. Canva)
Dziwonia w liczbach
Masa ciała | 18-24 g |
Rozpiętość skrzydeł | 25 cm |
Długość ciała | 13-15 cm |
Liczebność (w Polsce) | 15-30 tys. par |
Status | nieliczny, lokalnie średnio liczny ptak lęgowy |
Jak pomóc Dziwonii?
Angażuj się w działania zmierzające do zachowania lub odtwarzania terenów mokradłach, w tym zalewowych łąk lub dolin rzecznych. Zaopatruj się w żywność w niewielkich ekologicznych gospodarstwach, dzięki którym zachowana zostaje lokalna mozaika krajobrazu.
Włącz się w akcję „Ogród na pTAK!” – sadź krzewy przyjazne ptakom, nie stosuj chemii i pozwól na trochę dzikości w swoim ogrodzie. Być może zamieszka w nim Dziwonia i odwdzięczy Ci się wyjadaniem mszyc i gąsienic.
Bibliografia
https://natura2000.gdos.gov.pl/files/artykuly/52992/a371_Dziwonia.pdf, 28.01.2021
https://www.borg-murau.at/web2/vogelcd/data/voegel/html_dateien/basisdateien/karmingimpel.html, 28.01.2021
https://www.borg-murau.at/web2/vogelcd/data/voegel/html_dateien/basisdateien/karmingimpel.html, 28.01.2021
https://www.nabu.de/tiere-und-pflanzen/voegel/portraets/karmingimpel/, 28.01.2021
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie
Zostaw komentarz