Atlas ptaków

Dziwonia

    Carpodacus erythrinus

Już roczne samce Dziwonii potrafią pięknie śpiewać, ale królewskie, karminowe ubarwienie, które dodatkowo wabi samice, pojawia się u nich dopiero w trzecim lub czwartym roku życia.

Autorka: Joanna Lay

Jak wygląda Dziwonia?

Jak rozpoznać Dziwonię?

Ten niewielki ptaszek należący do rodziny łuszczakowatych charakteryzuje się krępą sylwetką i sporym dziobem o wypukłych krawędziach. Ubarwienie samiczek oraz młodych nie rzuca się w oczy – na grzbiecie i skrzydłach dominują szarości i brązy w oliwkowym odcieniu, brzuch jest jaśniejszy, z mniej lub bardziej wyraźnym brązowym kreskowaniem.

Kilkuletnie samce zachwycają natomiast intensywnym, czerwonoróżowym kolorem, którym zabarwia się ich głowa, szyja, pierś oraz kuper. Grzbiet staje się brunatno-czerwony, brzuch jest białawy, a skrzydła i ogon jasnobrązowe. Natężenie barw u poszczególnych osobników może być różne, a wpływ na nie ma jakość spożywanego pokarmu.

mały rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Wróbel
sylwetka ptaka w locie podobna do Wróbel
krótki dziób
kolorowy kolor

Jak rozpoznać Dziwonię po głosie?

Jeśli wiosną usłyszysz dźwięczną melodię przypominającą muzykę fletu, którą można byłoby przetłumaczyć jako „dziiiwję” się, spójrz na wierzchołki pobliskich krzewów i szczytowe gałęzie drzew – może uda Ci się dostrzec karminowego samczyka czarującego samiczki. Śpiewający szaro-brązowy osobnik z nieznacznymi akcentami królewskiego koloru, to młody ptak, którego upierzenie nie nabrało jeszcze pełni barw.

Aktywne przez cały dzień Dziwonie najchętniej śpiewają w środku dnia, nawet w czasie upałów. Z uwagi na późne gody można je usłyszeć jeszcze w lipcu.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Dziwonię?

Dziwonia preferuje doliny rzek, tereny podmokłe, obrzeża lasów, wybrzeża i inne miejsca, bogate w gęstą roślinność, w której szuka schronienia i pożywienia. Można ją czasem spotkać w zaniedbanych ogrodach, bogatych w pożywne nasiona, chociażby dmuchawca czy nawłoci.

Do Polski przylatują dość późno, bo dopiero w maju, odlatują w sierpniu-wrześniu. Co ciekawe zimują w tropikalnych rejonach Azji, głównie w Indiach, a nie jak większość migrujących do nas ptaków – w Afryce czy basenie Morza Śródziemnego.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Dziwonię

Jak wygląda Dzięcioł Średni?
Jak wygląda Dzwoniec?

Dziwonia jest gatunkiem monogamicznym. Gniazdo buduje samica – najczęściej na krzewie lub niskim drzewie (porośniętym np. chmielem), czasem wśród wysokiej roślinności zielnej typu pokrzywy czy nawłocie. Wije je z suchych łodyg, ziół i włosia. Para wyprowadza jeden lęg w roku.

Wysiadywanie niebieskawych, ciemno nakrapianych jaj trwa około 12 dni, drugie tyle młode zostają w gnieździe. O potomstwo troszczą się obydwoje rodziców. Pożywieniem Dziwonii są nasiona roślin, między innymi mniszka lekarskiego, pączki drzew i krzewów, kiełkujące siewki oraz owady, w tym mszyce, którymi w szczególności karmione są pisklęta.

Galeria

Z jakim ptakiem można pomylić Dziwonię?

Z Makolągwą, trochę mniej strojną kuzynką Dziwonii. U samczyków Makolągwy niewielkie, czerwone plamy zdobią jedynie pierś – po jednej z każdej strony. Również na czole znajduje się niewielka czerwona czapeczka. Reszta głowy i szyja są popielate. Kolejną cechą odróżniającą są czarne lotki z białymi brzegami. Łatwo jednak pomylić młodzież oraz samiczki obydwu gatunków.

Samiczka lub młoda Dziwonia podobna jest także do samicy Wróbla oraz Potrzeszcza. Choć niuanse ubarwienia mogą pomóc w rozróżnieniu, to najłatwiej jest poznać naszą bohaterkę po zaokrąglonym, jakby papuzim dziobie. (na zdjęciu obok: Makolągwa, fot. Canva)

Jak odróżnić Makolągwę od Dziwonii?

Dziwonia w liczbach

Masa ciała18-24 g
Rozpiętość skrzydeł25 cm
Długość ciała 13-15 cm
Liczebność (w Polsce)15-30 tys. par
Statusnieliczny, lokalnie średnio liczny ptak lęgowy

Jak pomóc Dziwonii?

Angażuj się w działania zmierzające do zachowania lub odtwarzania terenów mokradłach, w tym zalewowych łąk lub dolin rzecznych. Zaopatruj się w żywność w niewielkich ekologicznych gospodarstwach, dzięki którym zachowana zostaje lokalna mozaika krajobrazu.

Włącz się w akcję „Ogród na pTAK!” – sadź krzewy przyjazne ptakom, nie stosuj chemii i pozwól na trochę dzikości w swoim ogrodzie. Być może zamieszka w nim Dziwonia i odwdzięczy Ci się wyjadaniem mszyc i gąsienic.

Bibliografia

https://natura2000.gdos.gov.pl/files/artykuly/52992/a371_Dziwonia.pdf, 28.01.2021

https://www.borg-murau.at/web2/vogelcd/data/voegel/html_dateien/basisdateien/karmingimpel.html, 28.01.2021

https://www.borg-murau.at/web2/vogelcd/data/voegel/html_dateien/basisdateien/karmingimpel.html, 28.01.2021

https://www.nabu.de/tiere-und-pflanzen/voegel/portraets/karmingimpel/, 28.01.2021

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz