Atlas ptaków

Ogorzałka

    Mareca strepera

Na zimowiskach i podczas wiosennych przelotów lubi zbierać się w ogromnych stadach. Szczególnie upodobała sobie wody Zalewu Szczecińskiego, gdzie liczebność na przelotach może dochodzić do 100 tysięcy sztuk!

Autor: Dariusz Mielicki
Głos ptaka: xeno-canto.org, nagranie: Fernand Deroussen

Jak wygląda kaczka ogrorzałka?

Jak rozpoznać Ogorzałkę?

Średniej wielkości grążyca (kaczka nurkująca) z dużą okrągłą głową, podobna do czernicy. Kaczora w szacie godowej łatwo rozpoznać po czarnej głowie z zielonkawym połyskiem, jasnoszarym grzbiecie z delikatnym, czarnym, prążkowaniem, białym brzuchu i białych bokach ciała, czarnej piersi i kuprze. W upierzeniu spoczynkowym, samiec ma szarobrunatną głowę, taką samą, ale prążkowaną pierś, grzbiet jak w upierzeniu godowym, ale z brązowym nalotem, widocznym również na brudnobiałych, jakby przybrudzonych bokach, białe rozjaśnienie wokół nasady jasnoszarego dzioba z czarnym paznokciem. Samica we wszystkich sezonach ma ciemnobrązową głowę z szeroką białą plamą wokół dzioba, szarobrązowe boki ciała i grzbiet oraz biały brzuch. Latem pojawia się jaśniejsza plama na policzku. Dziób nieco ciemniejszy niż u samca, oczy u obu płci żółte. Młode podobne do samicy, ale bardziej jednolicie brązowe, z niewyraźną, brudnobiałą plamą wokół ciemnoszarego dzioba.

średni rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Kaczka
sylwetka ptaka w locie podobna do Kaczka
kaczy dziób
szary kolor

Jak rozpoznać Ogorzałkę po głosie?

Odzywa się rzadko, jeśli w ogóle to przede wszystkim na lęgowiskach – kaczory wołają ściszone „wiiik wiiik wiu”, a kaczki ochrypłe „kerrr”.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Ogorzałkę?

Gatunek północny, wędrowny, a najważniejsze europejskie zimowiska leżą u wybrzeży Europy Zachodniej, na Morzu Północnym oraz na zachodnim Bałtyku. Ogorzałki najchętniej przebywają na wodzie o głębokości 3-4 metrów, gdzie na dnie żyje dużo małży i ślimaków morskich. Największe stada zatrzymują się w osłoniętych zatokach i w ujściach rzek. U nas Ogorzałka pojawia się w strefie przybrzeżnej od końca października do marca, z największymi koncentracjami na wspomnianym Zalewie Szczecińskim. W głębi kraju jest bardzo nieliczna, czasami w niewielkich grupkach zalatuje na większe akweny śródlądowe. Zdarzały się też u nas pojedyncze przypadki lęgów.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj Ogorzałkę bliżej

Jak wygląda Ogorzałka?
Jak wygląda Ogorzałka?

Ogorzałka gniazduje daleko na północy; w północnej w strefie tajgi i tundry od Alaski, przez Kanadę, Islandię, Skandynawię i dalej przez całą Rosję, Jej najbliższe naszych granic stanowiska lęgowe znajdują się na szwedzkiej wyspie Gotland. Osiedla się nad płytkimi jeziorami i rozlewiskami oraz na wybrzeżach.

Ogorzałka najchętniej zakłada gniazdo na wysepkach, prawie zawsze tuż przy wodzie, tak aby kaczka mogą do niego dopłynąć, a tam, gdzie pozwala na to głębokość wody, dociera do gniazda w całkowitym zanurzeniu. Gniazda czasami są bardzo dobrze ukryte, a czasami zupełnie na widoku. W podmokłych miejscach, to ułożony z fragmentów roślin stosik, w suchych tylko dołek – ale zawsze jest obficie wyścielone puchem samicy. Często wiele gniazd leży blisko siebie tworząc małe, luźne kolonie, najchętniej w pobliżu kolonii mew lub rybitw. Lęgi zaczynają się z końcem maja lub początkiem czerwca. W zniesieniu jest 8-11 oliwkowoszarych jaj, wysiadywanych przez samicę przez 27 dni. Zdarza się, że Ogorzałki i Czernice znoszą wzajemnie jaja do swoich gniazd. Ponieważ kaczka zaczyna wysiadywać po zniesieniu kompletu jaj, wszystkie pisklęta wykluwają się w ciągu 24 godzin (klucie synchroniczne).

Młode nie muszą jeść pierwszego dnia, ponieważ wchłaniają jeszcze resztki żółtka. Gdy zaczynają odczuwać głód, jako typowe zagniazdowniki samodzielnie łapią owady i ich larwy z powierzchni wody. Młode zaczynają latać po 45 dniach. Ogorzałki żerują przeważnie nurkując, rzadko głębiej niż na, około cztery metry. Ich pokarm, w zależności od sezonu i rodzaju akwenu na którym rezydują, stanowią przede wszystkim małże, różne skorupiaki, ślimaki, okazjonalne, drobne ryby oraz owady i rośliny wodne.

Galeria

Z kim łatwo pomylić Ogorzałkę?

Obie płci w szacie spoczynkowej oraz młode ptaki, z daleka podobne są do Czernic. Znakiem rozpoznawczym może być przynajmniej śladowy czubek, który zawsze występuje u Czernicy (bez względu na płeć) oraz zawsze obecna i wyrazista biała nasada dzioba u samic Ogorzałki, która z kolei pojawia się tylko u niektórych samic Czernicy i tylko zimą. (na zdjęciu niżej: samica Czernicy, źródło: Canva)

Jak wygląda samica Czernicy?

Samice Ogorzałki podobne są też do samic Głowienki, które można odróżnić po smuklejszych, jakby wydłużonych głowach i dziobach, bez białych palm u nasady. (na zdjęciu niżej: samica Ogorzałki, źródło: Canva)

Jak wygląda Głowienka?

Ogorzałka w liczbach

Masa ciałaok. 700–1300, średnio 950 g
Rozpiętość skrzydełok. 72–83 cm
Długość ciałaok. 40–51 cm
Liczebność (w Polsce)Licznie przelotna i mniej licznie zimująca – liczebność populacji zimującej u nas w latach 2013–2018 szacowano na 1700–37 500 ptaków
StatusOgorzałka objęta jest ścisłą ochroną gatunkową

Jak pomóc Ogorzałkom?

Poważnym problemem jest śmierć ptaków w sieciach rybackich (przyłów). Odpowiednie regulacje prawne oraz oznaczenia sieci mogłyby uratować życie tysięcy kaczek, w tym Ogorzałek zimujących na naszych wodach. Ptaki mogą również ginąć jako przypadkowe ofiary polowań, w przypadku (częstych niestety wśród myśliwych) pomyłek z gatunkami ptaków łownych. Więcej na niechzyja.pl 

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz