Atlas ptaków

Pliszka Cytrynowa

    Motacilla citreola

Pliszka Cytrynowa w Polsce gniazduje od niedawna, a dokładniej od 1994 roku. Podejrzewano, że pierwsze lęgi mogły pojawić się na Półwyspie Helskim już w 1985, ale dopiero w połowie lat 90. XX wieku zostały one odkryte i udokumentowane.

Autorka: Joanna Rost
Głos ptaka: Stanisław Wroza, xeno-canto

Jak rozpoznać Pliszkę Cytrynową?

Gatunek ten wielkością i proporcjami zbliżony jest do spokrewnionej Pliszki Żółtej. Upierzenie dorosłego samca Pliszki Cytrynowej w szacie godowej jest bardzo  charakterystyczne – w tym też czasie dymorfizm płciowy jest najbardziej wyraźny. Uwagę zwraca cytrynowożółta głowa, pierś oraz spód ciała. Widoczny na karku, głęboko czarny pasek rozmywa się łącząc ze stalowopopielatym płaszczykiem. Długi, czarny ogon Pliszki Cytrynowej jest biało obrzeżony. Cechą wspólną, niezależnie od pory roku i płci, są dwa, dość wyraźne białe paski na pokrywach skrzydłowych. W okresie zimowym samczyk i samiczka wyglądają bardzo podobnie. Zanika czarny pasek na karku, a żółty spód ciała, podobnie jak głowa, bledną i szarzeją. Na piersi mogą się pojawić drobne ciemne kropki. W ubarwieniu młodych ptaków dominuje szarość, pierś i czoło często są żółtopłowe.

mały rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Wróbel
sylwetka ptaka w locie podobna do Wróbel
krótki dziób
biały kolor

Jak rozpoznać Pliszkę Cytrynową po głosie?

W czasie zwykłej komunikacji ptak ten odzywa się tslie a alarmujące i głośne dźwięki to często powtarzane, proste oraz rozdzierające tsriip. Głos kontaktowy, ostrzegawczy i używany w locie jest zbliżony do brzmienia Pliszki Żółtej. Piosenka, która składa się z kilku prostych sylab, przeważnie śpiewana jest z czubka krzewiastej wierzby lub innego krzewu – trochę dłuższa w locie tokowym – podobna jest do melodii Pliszki Siwej.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Pliszkę Cytrynową?

Pliszka Cytrynowa zasiedla podmokłe łąki, otwarte torfowiska w pobliżu lasów oraz doliny rzeczne i obrzeża zbiorników wodnych. Najchętniej zamieszkuje tereny bagienne z niską roślinnością oraz z niewielką ilością krzewiastych wierzb.

W Polsce Pliszkę Cytrynową spotkać możemy od niedawna, a jej występowanie ogranicza się do kilku miejsc: przede wszystkim rezerwatu Beka nad Zatoką Pucką, Bagien Biebrzańskich, okolic zbiornika Siemianówka na Narwi. W pozostałych częściach kraju gniazduje sporadycznie i raczej wyjątkowo. Obserwacje tego gatunku można prowadzić od kwietnia do września.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Pliszkę Cytrynową

Jak wygląda Pliszka Cytrynowa?
Jak wygląda Pliszka Cytrynowa?

Pliszka Cytrynowa jest ptakiem wędrownym, który na swoje zimowiska odlatuje do południowej Azji (nie do Afryki, jak prawie wszyscy nasi tropikalni migranci). W okresie poza lęgowym prowadzi stadny tryb życia, natomiast w sezonie godowym broni swojego terytorium przed innymi osobnikami. Główne pożywienie to owady i ich larwy, a także inne bezkręgowce. Samiczka Pliszki Cytrynowej swoje gniazdo buduje sama – z mchu, liści i łodyg roślin, wyściółkę stanowi włosie. Całość jest bardzo dobrze ukryta wśród naziemnej roślinności. W gotowym gnieździe od końca kwietnia do czerwca samiczka przystępuje do składania jaj – zwykle w liczbie od 4 do 6, wyjątkowo 7. Wysiaduje je na zmianę z partnerem, przez około 14-15 dni. Także opieką nad pisklętami zajmują się oboje rodzice. Młode ptaki opuszczają gniazdo po upływie 10-12 dni, licząc od momentu wyklucia, a po paru kolejnych uzyskują zdolność lotu. Podczas kolejnego sezonu same przystąpią do lęgów. Pliszka Cytrynowa wyprowadza jeden a czasami dwa lęgi w ciągu sezonu. Pary tworzą związki monogamiczne, zdarzają się przypadki par mieszanych z Pliszką Żółtą.

Galeria

Z jakim ptakiem można pomylić Pliszkę Cytrynową?

Samiec Pliszki Cytrynowej w szacie letniej może być na pierwszy rzut oka podobny do samczyka Pliszki Żółtej, od którego odróżnia się całą, neonowo żółtą głową oraz stalowoszarymi plecami (samczyk Żółtej ma głowę stalowoszarą, a plecy żółtozielone). Jednak najłatwiej obydwa gatunki pomylić w upierzeniu spoczynkowym, kiedy charakterystyczne cechy ich ubarwienia się zacierają i nawet samczyki Pliszki Cytrynowej przypominają niewybarwione Pliszki Żółte – dotyczy to także samiczek.
Poniżej, zdjęcie Pliszki Żółtej.

Jak wygląda Pliszka Żółta?

Młode Pliszki Cytrynowej podobne są nie tylko do młodych Pliszek Żółtych, ale też do Siwych.
Poniżej, zdjęcie Pliszki Siwej.

Jak wygląda Pliszka Szara?

Pliszka Cytrynowa w liczbach

Masa ciała18-25 g
Rozpiętość skrzydeł24-27 cm
Długość ciała17-19 cm
Liczebność (w Polsce)w latach 2013-2014 liczebność Pliszki
Cytrynowej szacowano na 100– 200 par
Statusskrajnie nieliczny

Jak pomóc Pliszce Cytrynowej?

Liczebność oraz obszar występowania Pliszki Cytrynowej stopniowo wzrasta, a pomożemy jeszcze bardziej jeżeli będziemy chronić jej naturalne środowisko życia. Zaprzestańmy osuszać i zagospodarowywać tereny podmokłe – Bagna są dobre! – nie tylko dla ptaków, ale też dla innych zwierząt oraz dla nas. Nie zaśmiecajmy i nie zatruwajmy mokradeł, rzek i innych zbiorników wodnych.

Bibliografia

Hudec K. Przewodnik Ptaki. Tłum. Dudziński W. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1996.

Kruszewicz A.G. Ptaki w Polsce. Ptaki lęgowe i przelotne, goście zimowi. Spotkania z przyrodą. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2008.

Opracowanie zbiorowe Ilustrowana encyklopedia ptaków Polski Atlas. Wydawnictwo: Fenix, 2015.

Svensson L. Ptaki. Przewodnik Collinsa. Tłum. Graszka-Petrykowski D. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2013.

Bednorz J. 1991. Die Wiederausbreitung des Kolkraben (Corvus corax) in Polen. W: Glandt D. (red.), Der Kolkrabe in Mitteleuropa. Metelener Schriftenreiche für Naturschutz 2: 29–35

http://wystawa.jestemnaptak.pl/pliszka-cytrynowa-citrine-wegtail-imotacilla-citreolai.html; dostęp: 08.12.2020

Komisja Faunistyczna (http://komisjafaunistyczna.pl; dostęp: 7.07.2019)

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz