Atlas ptaków

Sowa Śnieżna

    Bubo scandiacus

Ta bliska przyjaciółka Harry’ego Pottera w wielu północnych językach nazywana jest ptakiem – kotem, gdyż siedząc na szczycie pagórka przypomina z daleka wielkiego, białego kota.

Autorka: Marzena Trynkus

Biała Sowa

Jak rozpoznać Sowę Śnieżną?

Sowa śnieżna to jeden z najokazalszych gatunków sów, wielkością dorównuje Puchaczowi. Jest  ptakiem drapieżnym o przeszywającym spojrzeniu, intensywnie żółtych oczu. Posiada charakterystyczną szlarę, a wokół dzioba długie, pióra czuciowe. Dzięki mocno opierzonym nogom i stopom może poruszać się po śniegu niemal nie zostawiając tropów. Gatunek charakteryzuje dymorfizm płciowy (oraz wiekowy). Biała szata samic jest ozdobiona ciemnymi plamkami, samce są śnieżnobiałe, najwyżej delikatnie oprószone pojedynczymi cętkami. (Ptaki młode są brudnobiałe, gęsto cętkowane).  Samice są też znacznie większe. Dzięki kilkuwarstwowemu układowi piór ptaki te doskonale znoszą arktyczne temperatury.

duży rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Sowa
sylwetka ptaka w locie podobna do Myszołów
jastrzębi dziób
biały kolor

Jak rozpoznać Sowę Śnieżną po głosie?

Terytorialne nawoływania samców przypominają krótkie, ale głębokie, wielokrotnie powtarzane gruchanie, które niesie się na duże odległości. Głosy ostrzegawcze brzmią z kolei jak szybkie „kho-kho-kho-kho-kho”. Poza tym, jak wszystkie sowy, Śnieżne wydają wiele różnych, często zaskakujących dźwięków.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Sowę Śnieżną?

Sowa Śnieżna to mieszkanka północnych krańców Europy, Azji i Ameryki Północnej. Gniazduje w tundrze lub na górskich płaskowyżach powyżej granicy drzew. Preferuje tereny obfitujące w rozrzucone skały i niewielkie wzniesienia, skąd ma dobrą widoczność na okolicę. Jest to gatunek nomadyczny, który przenosi się na nowe terytoria w zależności od dostępności pożywienia. W czasie wyjątkowo ciężkich zim migruje czasami dalej na południe. Najchętniej podróżuje w małych grupach. W Polsce Sowy Śnieżne obserwuje się bardzo rzadko. Są to najczęściej młode osobniki, spotykane głównie na północy naszego kraju.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Sowę Śnieżną

Jak wygląda Dzięcioł Średni?
Jak wygląda Dzwoniec?

Sowa Śnieżna to typowy mięsożerca. Poluje przeważnie o zmierzchu i o świcie, aktywna głównie w ciągu dnia. Podstawę jej diety stanowią lemingi, ale żywi się także innymi gryzoniami, zającami, ptakami. Ataki, gdy z wyciągniętymi szponami „nurkuje” w śnieg,  pod którym znajdują się gryzonie, są bardzo widowiskowe. Aby dostać pożywne zwierzątek ukryte pod grubą warstwą zbrylonego śniegu, wędruje czasami za lisami polarnymi, które opracowały skuteczny system ich lokalizowania. Kiedy lis upoluje leminga, Sowa rusza do ataku i odbiera mu zdobycz. Gdy w środowisku zaczyna brakować lemingów Sowy Śnieżne migrują do miejsc bardziej zasobnych. Zwykle zdarza się to co cztery–pięć lat, zgodnie z populacyjnym cyklem gryzoni. Niektóre, szczególnie młode ptaki opuszczają swoje rodzinne rewiry również wtedy, gdy lemingów jest pod dostatkiem, ale zleciało się tam dużo Sów i zaostrza się między nimi rywalizacja.

Okres lęgowy Śnieżnych przypada na maj i czerwiec. Gniazdo, to niewielkie zagłębienie wydrapane w ziemi, zazwyczaj na szczycie jakiegoś wietrznego wzniesienia, skąd ptaki mają dobrą widoczność na całą okolicę. W tak przygotowanym miejscu samica składa zwykle 4-9 jaj, choć w latach tłustych, o dużej dostępności pokarmu, może być ich nawet 14. Gdy pokarmu brakuje Sowy do lęgów nie przystępują. Pisklęta wykluwają się po około 5 tygodniach od rozpoczęcia wysiadywania. Potomstwem zajmują się oboje rodzice, przynosząc pożywienie przez około 50 dni. Chronią także lęg przed drapieżnikami. Sowy bez obowiązków rodzicielskich większość czasu spędzają siedząc na jakimś  wzniesieniu i obserwując okolicę. Dzięki temu nie tracą energii i trudno je zaskoczyć. Mają niewielu naturalnych wrogów, z których największym jest Puchacz. Ten jednak preferuje ekosystemy leśne, których Sowy Śnieżne unikają. W razie zagrożenia przywierają do ziemi i nieruchomieją, gdy to nie pomaga grożą lub atakują, a że są bardzo odważne potrafią przepędzić nawet wilka. Młode mogą  nawet pływać, a przestraszone doskonale udają martwe.

Galeria

Z jakim ptakiem można pomylić Sowę Śnieżną

Sowa Śnieżna jest tak charakterystycznym ptakiem, że nie sposób pomylić jej z żadnym innym.

Sowa Śnieżna w liczbach

Masa ciała1,1-2 kg
Rozpiętość skrzydeł142-166cm
Długość ciała53-66cm
Liczebność (w Polsce)sporadycznie zalatuje w miesiącach zimowych
StatusSowa Śnieżna jest gatunkiem zagrożonym, a całą jej światową populację szacuje się na 13 tysięcy par. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

Jak pomóc Sowie Śnieżnej?

Zagrożeniem dla ptaków pojawiających się u nas może być ruch samochodowy oraz infrastruktura, w tym w szczególności napowietrzne linie energetyczne. Być może jeszcze większe niebezpieczeństwo niesie za sobą nadużywanie pestycydów, które trując gryzonie pozbawiają ptaki bazy pokarmowej albo je same wystawiają na działanie trucizny. Ograniczmy zużycie tzw. środków ochrony roślin i bądźmy ostrożni za kółkiem, szczególnie prowadząc wśród pól i łąk na których zimą mogą zatrzymywać się Sowy Śnieżne.

Bibliografia

Karczewski J., „Noc sów. Opowieści z lasu”, Wydawnictwo Poznańskie 2020

Kruszewicz A. „Ptaki Polski” Tom 1, Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2018

Svensson L. „Ptaki. Przewodnik Collinsa”, Tłum. Graszka-Petrykowski D. Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2013

http://sowy.sos.pl/2016/11/2143/ dostęp z dn.19.02.2022r.

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz