Czy powinniśmy dokarmiać ptaki?

Drugi artykuł jest jeszcze ciekawszy, a jego konkluzje dają nam jeszcze więcej do myślenia.

„Killing with kindness: Does widespread generalised provisioning of wildlife help or hinder biodiversity conservation efforts?” (Zabijanie miłością. Czy szeroko zakrojone dokarmianie ptaków pomaga, czy utrudnia ochronę bioróżnorodności? ), skupia się na innym aspekcie związanym z dokarmianiem ptaków. Pozytywny wpływ na niektóre gatunki ptaków nie jest tutaj w żaden sposób kwestionowany. Przytaczane są wyniki badań, które jednoznacznie wskazują, że dokarmianie ptaków, połączone z wieszaniem budek lęgowych ma pozytywny wpływ np. na Bogatkę, czy Modraszkę.

• Autorzy idą jednak o krok dalej i pytają czy wzrost populacji Bogatki i Modraszki, który sam w sobie, jest przecież zjawiskiem jak najbardziej pożądanym, ma negatywny wpływ na inne gatunki? Szczególnie te, które z dokarmiania korzystają zdecydowanie rzadziej.
• Przytoczone w artykule wyniki badań przeprowadzonych w Anglii nad sukcesem lęgowym Czarnogłówki Poecile montanus pokazują, że główną przyczyną utraty miejsc lęgowych są Modraszki. Odpowiadają one ogólnie za 40% wszystkich strat w lęgach u Czarnogłówki.

W tym kontekście informacje o wzroście populacji Modraszki, jako efekt dokarmiania nie są już tak jednoznacznie optymistyczne. Mówiąc bardziej ogólnie gatunki, które są beneficjentami dokarmiania, mogą wyprzeć, te które z karmników nie korzystają. Prowadzić to będzie do zmniejszenia poziomu bioróżnorodności.

Czy oznacza, to że powinniśmy natychmiast schować karmnik w najciemniejszym miejscu w piwnicy i nigdy go już nie wyciągać na światło dzienne?
W moim odczuciu raczej nie.

• Po pierwsze, czujny czytelnik lub czytelniczka zwrócili już na pewno uwagę, że przytoczone wyniki są – przynajmniej częściowo – wzajemnie sprzeczne.
  W jednych badaniach dokarmianie nie ma wpływu na ptaki, w drugim pozytywnie oddziałuje na niektóre gatunki. Należy więc raczej przyjąć, że dokarmianie wpływa w różny sposób na różne gatunki ptaków. Dla niektórych jest obojętne, dla niektórych pozytywne. Negatywny wpływ jest zarówno bezpośredni (transmisja chorób), jak i pośredni (konkurencja o miejsca lęgowe).

• Po drugie, warto wziąć poprawkę na miejsce skąd pochodzą wyniki przytoczone w drugim artykule. W Anglii dokarmianie ptaków to „sport narodowy”. Jest tak popularne, że ilość dostarczanej w karmnikach karmy wystarczyłaby dla populacji trzykrotnie większej, niż obecnie występuje w tym kraju, a mówiąc prościej: jedzenia w karmnikach jest tyle, iż mogłoby się w nich wyżywić trzy razy tyle ptaków ile tam właściwie mieszka.
  W naszym kraju obserwujemy stale rosnące zainteresowanie dokarmianiem ptaków. Z roku na rok wystawiamy coraz więcej karmników, jednak jest to poziom nieporównywalnie niższy w porównaniu z tym co dzieje się na Wyspach Brytyjskich. Długo więc nie będziemy jeszcze obserwować negatywnego wpływu (spadku bioróżnorodności), jako konsekwencji dokarmiania ptaków. Nie znaczy to oczywiście, że należy „zamknąć oczy” na przytaczane wyniki badań. Dokarmianie ptaków jest swego rodzaju „zmianą” w środowisku. Nie tak drastycznie negatywną, jak budowa nowego marketu w miejscu podmokłej łąki czy lasu, ale jednak zmianą. A każda zmiana, nawet jeśli generalnie pozytywna, może w perspektywie przynieść nieoczekiwane negatywne skutki. Przyroda to system naczyń połączonych. Relacje i zależności pomiędzy gatunkami są często subtelne i trudne do wychwycenia. A rzucające w oczy korzyści, takie jak wzrost liczebności kilku gatunków, może nam przysłonić dramat, który odbywa się w ukryciu.