Sóweczka

Sóweczka to ptak niewiele większy od wróbla. Ma krępą sylwetkę z małą, spłaszczoną głową i długim ogonem. Jej wierzchnie upierzenie jest brązowe, biało nakrapiane, a od strony brzusznej białe, poprzecinane pionowymi, brązowymi prążkami. Ten naturalny kamuflaż sprawia, że trudno jest ją zdemaskować, co przydaje się zwłaszcza podczas polowań. Ma słabo zaznaczoną szlarę. Żółty dziób i para żółtych, blisko osadzonych oczu, dodatkowo podkreślonych wyraźnymi brwiami, nadają Sóweczce srogi wyraz. Cechą charakterystyczną ptaka jest „fałszywa twarz” znajdująca się z tyłu głowy. Wzór, przypominający duże oczy, ma prawdopodobnie na celu zniechęcenie  drapieżników. Krótkie, opierzone nogi są prawie niewidoczne pod płaszczem piór okrywających ciało ptaka.

Jak rozpoznać Sóweczkę po głosie?

Sóweczkę najczęściej można usłyszeć o zmierzchu i o świcie. W nocy odzywa się niezwykle rzadko. Głos terytorialny samca to jednostajny, wielokrotnie powtarzany krótki gwizd wydawany np. z czubka świerku. Samica wydaje bardzo wysokie piski, często ledwie słyszalne dla ludzkiego ucha. Obie płci posługują się także tzw. głosem zimowym, w którym dominują krótkie gwizdy o wznoszącej się melodii.

W Europie, poza wyjątkami, takimi jak np. Puszcza Białowieska, spotykana jest praktycznie tylko w łańcuchach Alp i Karpat. Ponadto zamieszkuje całą tajgę od Skandynawii po Sachalin. Najchętniej zasiedla stare, świerkowe bory, pełne dziuplastych drzew. Zajęte przez nią lokum rozpoznaje się po leżących u podstawy drzewa piórach, puchu i wypluwkach, gdyż samica  systematycznie je czyści i wyrzuca wszelkie zbędne rzeczy. Jest ptakiem terytorialnym, który zawzięcie broni swojego rewiru. Nawet młode, przeganiane są już po około dwóch tygodniach od wyklucia.

Sóweczka jest gatunkiem osiadłym. Jedynie osobniki zamieszkałe na północy podejmują wędrówki, uciekając przed niesprzyjającymi warunkami. W Polsce spotykana jest głównie na Pogórzu w południowej i południowo-zachodniej części kraju, na północnym wschodzie oraz na Pomorzu.

W przeciwieństwie do większości innych gatunków, Sóweczka jest sową dzienną – przy czym najbardziej aktywna jest rano i w godzinach przedwieczornych. Bytuje głównie w koronach drzew, gdzie pozostaje praktycznie niewidoczna. Jest mało płochliwa, ale w pobliżu dziupli lęgowej może zaatakować intruza. Podekscytowana wykonuje nerwowe ruchy ogonem.

Chociaż, jak u większości sów, w jej menu dominują gryzonie, to często urozmaica dietę polując na ptaki. Szczególnie późną wiosną i latem, gdy dookoła pełno niedoświadczonych i nieporadnych, ledwo opierzonych młokosów. Nadmiar pokarmu gromadzi w spiżarniach. Zdarza się, że z dużą determinacją i zuchwałością atakuje i zabija większe od siebie ptaki, takie jak Śpiewaki, a nawet Dzięcioły Duże. Nic dziwnego zatem, że gdy zostanie zauważona, las natychmiast rozbrzmiewa ostrzegawczymi głosami. Jest to niezawodny sygnał, że ten mały drapieżnik pojawił się w okolicy.

Sóweczka to gatunek monogamiczny. Swoje toki rozpoczyna pod koniec zimy. Partnerzy początkowo nawołują się melodyjnym głosem, po czym samiec przechodzi do lotów godowych w bezpośrednim sąsiedztwie przyszłego gniazda. W tym celu wybierają dziuple umiejscowione dosyć wysoko nad ziemią, preferują te wykute przez mniejsze gatunki dzięciołów, gdyż przez większy otwór mogłaby wtargnąć kuna, jeden z głównych wrogów Sóweczki. Liczba jaj w lęgu zależy od obfitości pokarmu i wynosi 2 – 7 (średnio 4 – 5). Samica składa je w odstępach półtoradniowych, a następnie wysiaduje przez około miesiąc. Pisklęta wykluwają się jednocześnie. W czasie wysiadywania samiec dostarcza partnerce pokarm. Jeśli rozmiary dziupli na to pozwalają, samica gromadzi w niej zapasy na dni, gdy samcowi nie powiedzie się polowanie. Młode opuszczają dziuplę po około 4 – 5 tygodniach. Rodzice zajmują się nimi jeszcze przez około miesiąc, dostarczając pokarm. Po tym czasie potomstwo staje się całkowicie samodzielne. Dojrzałość płciową uzyskują kolejnej wiosny. Sóweczka wyprowadza jeden lęg w roku.