Zięba

Zięba to niewielki ptak, rozmiarem zbliżona do Wróbla, lecz o smuklejszej i delikatniejszej sylwetce. Samiec i samica różnią się ubarwieniem, szczególnie w okresie lęgowym. W tym czasie samczyk uchodzi za jednego z naszych najbardziej kolorowych ptaków. Wyróżnia go popielatoniebieska głowa i kark oraz czarna przepaska na czole. Uwagę przyciągają rudawobrązowe, ceglaste policzki i delikatna, rożowopłowa pierś. Na plecach widoczne są barwy brązowe i zielone. Ubarwienie samiczki jest bardzo stonowane, dominują w niej odcienie szarości z domieszką delikatnej oliwki i beżu. Znakiem rozpoznawczym, zarówno u samczyka jak i samiczki są wyraźne, biało-czarne pasy na skrzydłach. Inną cechą wspólną są różowoszare nogi i krótki, gruby dziób.

Ptaki te zamieszkują głównie lasy oraz mniejsze skupiska drzew takie jak parki, sady i większe ogrody. Zasiedlają wsie i miasta.

Zięby są ptakami migrującymi, choć coraz częściej zostają na zimę (szczególnie w zachodniej części kraju) i możemy je obserwować przez cały rok. Częściej odlatują samiczki, a samczyki pilnują swojego terytorium. W sezonie lęgowym pokazują się parami, a poza nim możemy je zauważyć w luźnych grupach. Zięby nie są zbyt płochliwe i często korzystają z naszych karmników. Najłatwiej zaobserwować je jak poszukują jedzenia na ziemi, poruszając się drobnymi, szybkimi podoskami.

W sezonie wiosennym i letnim ich głównym pożywieniem są owady i inne bezkręgowce, młode karmione są larwami i gąsienicami. Jesienią i zimą Zięby poszukują nasion, pąków i innych części roślin. Budową gniazda zajmuje się samiczka, samiec w tym czasie strzeże swojej partnerki i powstającej budowli. Gniazda ulokowane są zwykle w rozwidleniach gałęzi drzew i krzewów lub tuż przy pniu. Są one trudne do wypatrzenia, pokryte mchem, porostami i pajęczynami, wyścielone korzonkami, trawami i piórami. Zięby wyprowadzają 1-2 lęgi w sezonie. Wysiadywanie to zadanie samiczki, ale pisklakami zajmują się oboje rodzice. Młode Zięby zdolność lotu osiągają po około 13-14 dniach od wyklucia, ale pod opieką rodziców pozostają przez kolejne 3 tygodnie. W tym czasie dzieci uczą się śpiewu od swoich ojców, na początku przez słuchanie a później przez powtarzanie.

Charakterystyczny głos Zięby, to jeden z pierwszych zwiastunów wiosny. Ładna i miła dla ucha melodia zapowiada nie tylko nadejście cieplejszych dni, ale, zgodnie z dawnym obyczajem, miała też zwiastować deszcz i burze. Jak to u ptaków śpiewających, samczyk swoim głosem z jednej strony wabi samiczki, a z drugiej zaznacza swoje terytorium. Ziębową melodię wykorzystano w popularnej bajce dla dzieci o przygodach Pszczółki Mai i jej towarzyszy. O głosie Zięby i nie tylko pisał w zabawnym wierszu dla dzieci Jan Brzechwa pt. Ptasie Plotki: „Usiadła zięba na dębię: „Na pewno dziś się przeziębię! Dostanę chrypki, być może, Głos jeszcze stracę, broń Boże, A koncert mam zamówiony W najbliższą środę u wrony”.[…]”. Ptak ten pojawia się między innymi u tego samego autora w utworze pt. Szpak i sowa, w Ptasim radiu u Julina Tuwima, Czyżyk i zięba u Aleksandra Fredry. Bardzo ładny rysunek lecącej Zięby podziwiać możemy na znaczku pocztowym wydanym 24.04.2019 pod nr 4954.