Lerka

Najmniejsza z naszych skowronków, Lerka rozmiarem zbliżona jest do Wróbla. Ubarwieniem przypomina swoich krewniaków. Z wierzchu płowobrązowa, ciemno prążkowana. Od spodu jaśniejsza, biaława z ciemnym kreskowaniem na piersiach. Na głowie delikatnie zaznaczony czubek oraz kontrastujące z ciemnymi oczami długie, płowobiałe brwi, które łączą się na karku. Wyraźnie zaznaczone brązoworude policzki. Ogon Lerki jest dość krótki o jasnobrązowych bokach i białym zakończeniu. W porównaniu z innymi skowronkami Lerka ma delikatniejszy dziób. Brak dymorfizmu płciowego: samiec i samiczka tak samo. Lerka porusza się lotem falistym, stosunkowo wolno uderzając skrzydłami, które są  krótkie i szerokie, przez co kształtem przypominają trójkąt.

Jak rozpoznać Lerkę po głosie?

Głos Lerki przypomina jodłowanie, które jest miękkie i gwiżdżące tliłii-tliłii, czasami daje się słyszeć trochę słabsze diudluii. Piosenka jest melancholijna, o fletowym brzmieniu, a wydawane seriami dźwięki mają zmienną tonacje i głośność: li, li-li-lili-lililiulu… i-liu-i-liu-i-liu-i-liu-i-liu-iluilu… tlui, tlui tlui wi wi wi tellellellell…

Lerka zamieszkuje przede wszystkim prześwietlone bory sosnowe, a także lasy mieszane i liściaste. Przebywa na otwartych przestrzeniach śródleśnych – polanach, zrębach, wrzosowiskach, skrajach lasów lub ubogich w roślinność piaszczystych wydmach. Poza sezonem lęgowym spotykana też na łąkach i polach. Preferuje ciepły mikroklimat. W Polsce Lerkę obserwować możemy na terenach lęgowych od początku marca do listopada. Czasami zdarza się, że niektóre osobniki zimują, między innymi w Wielkopolsce i na Pomorzu. Gatunek ten jest rozpowszechniony na terenie całego kraju, zwykle spotykany pojedynczo, w czasie wędrówek tworzy niewielkie stadka.

Lerka jest ptakiem częściowo wędrownym, krótkodystansowym. W sezonie lęgowym żywi się głównie owadami, pająkami i innymi bezkręgowcami, a także nasionami. Pokarm zbiera bezpośrednio z ziemi i z niskich roślin. Często przesiaduje w krzewach lub biega po ziemi, z natury bardzo płochliwa i trudna do podejścia. Spotykana przypadkowo, kiedy niechcący wypłoszymy ją z ukrycia lub stwierdzimy jej obecność na podstawie głosu. Często śpiewa w locie okrążając swoje terytorium – samce są do nich bardzo przywiązane i co roku wracają w te same miejsca. Lerki zwykle łączą się w pary tylko na jeden sezon, choć zdarzają się przypadki, że samica wybiera ponownie tego samego partnera. Gniazdo znajduje się na ziemi, w niewielkim zagłębieniu, otoczone niską roślinnością – wrzosami, porostami lub trawami – dobrze ukryte, czasami osłonięte niskim krzewem. Budowane wyłącznie przez samiczkę – ze źdźbeł traw, liści oraz włosia. Poszczególne pary wyprowadzają jeden lub  dwa lęgi w sezonie. Od początku kwietnia samica składa 3-5 jaj i wysiaduje je sama przez okres 12-15 dni. Pisklęta po wykuciu karmione są przez oboje rodziców. Gniazdo opuszczają po 12 dniach,  a po kilku kolejnych uzyskują zdolność lotu. Zdarza się, że samiczka decyduje się na drugi lęg kiedy młode z pierwszego są jeszcze w gnieździe. Wówczas pełną opiekę na nimi przejmuje samiec. Samodzielne już dzieci przebywają na terytorium rodziców aż do jesieni tworząc niewielkie, rodzinne grupy.