Kraska

Średniej wielkości ptak, rozmiarem zbliżonym do Kawki lub Sójki. Kraksa posiada charakterystyczne barwy, w których dominują różne odcienie błękitów i granatów. Na niebieskim tle wyróżnia się rudawobrązowa peleryna na grzbiecie i barkówkach. Skrzydła są z wierzchu niebieskie, z granatowoszfirową górną krawędzią i grafitowoczarnymi lotkami.

Od spodu upierzenie jest bledsze, bardziej szaroniebieskie, lotki mają odcień szafirowy. Na niebieskim ogonie widoczna jest jasnobłękitna przepaska z czarnymi plamami na skrajnych sterówkach. Kuper jest ciemnogranatowy, a oczy i mocny dziób są w kolorze czarnym. U Krasek nie występuje dymorfizm płciowy, natomiast młode ptaki są mniej jaskrawe – pierś mają brązowawą, a całe upierzenie jest jaśniejsze, jakby matowe. Kraska przemieszcza się lotem prostym, wolno uderzając skrzydłami, w lotach godowych wykonuje zaś skomplikowane akrobacje powietrzne, mieniąc się w słońcu błękitem, turkusami i szafirem.

W kilku słowach ale bardzo trafnie Kraskę opisał w swoim wierszu ks. Jan Twardowski:
„Tak wymalować kraskę / dać jej skrzydła niebieskie / ogon prawie czarny /grzbiet jak cynamon brązowy / tylko Bogu samemu przyszło to do głowy.”

Jak rozpoznać Kraskę po głosie?

Kiedy się zdenerwuje jej ochrypły głos brzmi jak sprzeczka Kawek lub Gawronów powtarzana w kilku seriach reehr-eehr-eehr-ehhr. Samce zaznaczają swoje terytoria wykonując liczne pokazy akrobatyczne i odzywają się przy tym dość twardym kraczącym rak-ak.

Kraska preferuje tereny o suchym i ciepłym klimacie, z tradycyjną mozaiką użytków rolnych. Na swoje siedliska wybiera skraje dojrzałych, dziuplastych lasów, śródpolne, prześwietlone zadrzewienia oraz zagajniki. Poluje w pobliżu otwartych pól, łąk i pastwisk. Do Polski Kraski przylatują późną wiosną, na przełomie kwietnia i maja.

Obecnie skrajnie nieliczne, występują tylko na Kurpiach, a pojedyncze pary Krasek osiedlają się także na Podkarpaciu, Podlasiu, Mazowszu i Mazurach. Na swoje zimowiska do Afryki odlatują w sierpniu i wrześniu.

Kraska żywi się głównie dużymi owadami, chrząszczami i pasikonikami. Swoją dietę urozmaica także o ślimaki, żaby, jaszczurki, małe zaskrońce, czy drobne gryzonie. Swojej ofiary wypatruje z zasiadki. Zdobycz chwyta w locie lub podnosi z ziemi. Niestrawione resztki pokarmu zwraca w postaci wypluwek, w momencie zagrożenia może nagle, zwymiotować odstraszając w ten sposób drapieżnika. Nie jest zbyt płochliwa, chętnie odpoczywa w widocznych miejscach.

W sezonie lęgowego pary Krasek zajmują oddzielne rewiry, osiedlając się w dziuplach, najchętniej po Dzięciole Czarnym lub Zielonym. W przypadku gdy brakuje naturalnych miejsc gniazdowania chętnie skorzystają ze skrzynek lęgowych, w ostateczności będą to szczeliny skalne lub szczeliny murów. Kraski dojrzałość płciową osiągają w wieku 2 lat i wyprowadzają jeden lęg w ciągu roku. Samica składa 4-5 jaj, przeważnie w dwudniowych odstępach, i wysiaduje je około 18 dni. Samiec w tym czasie dostarcza partnerce pokarm, a kiedy ona musi rozprostować skrzydła, on czasami zajmuje się wysiadywaniem. Pisklęta wykluwają się asynchronicznie, są nagie i ślepe. Domagając się jedzenia wydają głośne i płaczliwe dźwięki. Młode pozostają w gnieździe przez około 4 tygodnie. Kiedy opuszczają dziuple i uczą się latać rodzice nadal się nimi opiekują.

Samodzielność osiągają po kolejnych 3 tygodniach. Kraski są samotnikami, ale podczas odlotu na zimowiska często tworzą małe stada. Przywiązane do swojego terytorium, co roku zajmują te same dziuple, jeśli oczywiście nie zostały już wcześniej zajęte, mają także swoje ulubione miejsca odpoczynku i czatownie.