Bernikla Kanadyjska

Bernikla Kanadyjska odznacza się długą i smukłą, lśniąco-czarną szyją i głową, z charakterystycznymi białymi, podłużnymi plamami na policzkach. Na brązowym grzbiecie i przeważnie nieco jaśniejszych, szarobrązowych bokach, płowobiałe obrzeżenia piór układają się w typowy dla gęsi dachówkowaty wzór . Szeroka pierś jasna, szaropłowa – nogi i dziób czarne. Obie płcie ubarwione są tak samo, ale samica jest zwykle nieco mniejsza od samca. Ptaki młode ogólnie jaśniejsze i bardziej jednolite – wszystkie elementy wzorzyste lub kontrastowe są mniej wyraziste.
Wyróżnia się ok. 7 podgatunków Bernikli Kanadyjskiej, różniących się przede wszystkim areałem występowania, a także wielkością. Ptaki spotykane w Europie to zwykle przedstawiciele podgatunku nominatywnego Bernicla canadensis canadensis, zwanego Berniklą (Kanadyjską) Atlantycką.

Jak rozpoznać Bernikle Kanadyjską po głosie?

Charakterystyczne, nosowe gęganie przypominające klakson – i tak właśnie nieoficjalnie nazywają „swoje” gęsi Amerykanie.

Pierwotnym areałem lęgowym Bernikli Kanadyjskiej jest Ameryka Północna. Ze swojej ojczyzny została sprowadzona między innymi do Wielkiej Brytanii, Francji, Holandii, Belgii, Niemiec i Skandynawii. Dzisiaj spotkać ją można również w krajach sąsiedzkich – głównie w Estonii, ale też po sąsiedzku w Rosji. W swojej ojczyźnie zwykle zasiedla brzegi jezior i rzeczne rozlewiska, często w otoczeniu lasów, w Europie częściej wybiera siedliska otwarte. Gatunek bardzo plastyczny, wybitnie synantropijny, normalnie ufny i mało płochliwy (poza miejscami intensywnych polowań lub prześladowań), częsty szczególnie w dużych miastach, po obydwu stronach Atlantyku. Zimuje na miejscu lub migruje w rejony o łagodniejszym klimacie.
Pierwsze obserwacje Bernikli Kanadyjskich z ziem dzisiejszej Polski pochodzą sprzed 1935 roku, z Pomorza – kolejne widziano dopiero po 30 latach w Gubinie. Od 1982 roku regularnie obserwowano pojedyncze osobniki, a z czasem niewielkie stada, zwykle na Wybrzeżu i Pomorzu, gdzie regularnie zaczęły zimować ptaki ze Skandynawii. Zimowe stado na Żuławach liczy 1,5–2 tys. ptaków. Czasami można je wypatrzeć w wielogatunkowych stadach, w towarzystwie innych gęsi. Do Polski Bernikle przylatują zazwyczaj w październiku, a odlatują w marcu. Pierwszy lęg najprawdopodobniej miał miejsce w gdańskim Parku Regana, w 2005 roku, przy czym przystąpiła do niego lotna para z miejscowego ogrodu zoologicznego.

Bernikle zwykle łączą się w pary na całe życie. Gniazda, to niewielkie zagłębienie w ziemi, wyściełane suchymi trawami, liśćmi i własnym puchem, usytuowane zwykle w nadwodnych zaroślach lub na wysepkach. W miejscach podmokłych gęsi budują kopce z gałęzi i traw, które chronią jaja przed wilgocią. Samica w kwietniu–maju składa 5–8 jaj i wysiaduje je zwykle ok. 30 dni. W tym czasie samiec pilnuje bezpieczeństwa partnerki i w razie zagrożenia może okazać się bardzo waleczny. Młode zyskują lotność po ok. 2 miesiącach od wyklucia. W diecie Bernikli kanadyjskiej dominują rośliny i przypadkowe bezkręgowce. Zwykle żerują na lądzie, najchętniej na łąkach i pastwiskach w pobliżu wody, chętnie też zbierają resztki pozostawione po zbiorach na polach. Po okresie lęgowym Bernikle często gromadzą się w większe stada. Przelatują zwykle w kluczach.