Makolągwa
-
Linaria cannabina
Mała wielbicielka ziarenek i nasion „chwastów”. Szczególnie upodobała sobie konopie, stąd w jej łacińskiej nazwie gatunkowej cannabina, co oznacza właśnie konopie. U nas najwyraźniej też uważnie przyglądali się obyczajom tych wdzięcznych ptaszków i nadali im nazwę Makolągwa, co miało oznaczać ptaka lęgnącego się w- lub z maku.
Autorka: Anna Borowicz.
Jak rozpoznać Makolągwę?
Makolągwa jest nieco mniejsza od Wróbla, o smukłej i delikatnej sylwetce. Samczyk w upierzeniu godowym ma różowoczerwoną pierś i w takim samym kolorze, nasunięty na czoło berecik. Reszta głowy oraz szyja są szare, plecy i pokrywy skrzydłowe – rudobrązowe. Samiczka bardziej stonowana, szaro-brązowa, płowo-biała pierś i brzuch delikatnie prążkowane. Dziób jest szary.
Jak rozpoznać Makolągwę po głosie?
Pozornie chaotyczny, ale radosny świergot – usłyszymy w nim na zmianę trajkoczący szczebiot i melodyjne pogwizdywania. Wydaje się, że Makolągwa nigdy nie powtarza raz zaśpiewanej zwrotki. Głosy kontaktowe brzmią jak powtarzane „tig-it”, szczególnie podczas podrywania się do lotu.
Gdzie i kiedy można zobaczyć Makolągwę?
Do niedawna pospolity ptak terenów wiejskich – często spotykana na miedzach, przy polnych drogach, w zagajnikach, na zewnętrznych ścianach lasów, czy w sadach. Obecnie Makolągwy łatwiej zaobserwować pośród wiejskich zabudowań i na przedmieściach. Chętnie zaglądają do ogrodów i miejskich parków, gdzie razem z Ziębami, Dzwońcami, i Szczygłami poszukują nasion.
Częściowo wędrowna, przylatuje w marcu i kwietniu, odlatuje we wrześniu i październiku, ale dość licznie zimuje, zwłaszcza na zachodzie kraju. W okresie polęgowym chętnie trzyma się w grupach, często razem z innymi ziarnojadami.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj bliżej Makolągwę
Przysmakiem Makolągwy są ziarna roślin oleistych, ale nie tylko, bo ptaki te równie chętnie sięgają m.in. po nasiona gwiazdnicy, mniszka lekarskiego, babki lancetowatej, wiesiołka, traw, czasem także brzóz, olch i topól, które zbierają z ziemi.
Jako jeden z nielicznych jeśli nie jedyny gatunek, Makolągwa chętnie zakłada gniazda w tzw. tujach. Jednak jej ulubione miejsce na swoje własne „M” to gęste krzewy głogu, czy jałowca. Czasami osiedla się w żywopłotach lub bukszpanach, co powinno ucieszyć ogrodników, którzy zmagają się ostatnio z atakami ćmy bukszpanowej. Pary lubią stronę nasłonecznioną. Duże krzew czasami stają się miejscem gniazdowania kilku ptasich rodzin. Podstawa precyzyjnie budowanego gniazda opiera się na drobnych gałązkach i korzonkach. Wyściełane jest delikatnymi trawami, mchem i włosiem. Przyszła mama składa w nim 5–6 jaj – w maju po raz pierwszy, a na początku czerwca po raz drugi. Zdarzają się też i trzy lęgi. (Na każdy lęg budowane jest nowe gniazdo). Wysiadywania trwa ok dwa tygodnie. Młode karmią oboje rodzice przez ok 10 dni. Oparte na nasionach menu uzupełniane jest drobnymi owadami i pająkami. Młode mają upierzenie podobne do samicy.
Makolągwa, to bardzo popularny gatunek w europejskim folklorze i kulturze. Szczególnie ważna była dla Anglosasów, gdzie tradycyjnie pojawiała się w literaturze, malarstwie i muzyce. Użyczała swojego imienia dla nazw wielu organizacji i stowarzyszeń, a nawet zespołów muzycznych (np. The Common Linnets) czy piłkarskich (np. Runcorn Linnets Football Club).
Galeria
Z kim łatwo pomylić Makolągwę?
Samczyk, gdy mu się przyjrzymy, jest raczej trudny do pomylenia z innymi gatunkami, z kolei samiczkę może wziąć za Wróblicą. To co je odróznia to wyraźnie wzorzyste, kreskowane plecy oraz brudnoszara pierś i brzuch u Wróblicy – u Makolągwy plecy są jednolicie jasnobrązowe, a płowo-biała pierś delikatnie kreskowana. Do tego Wróble najczęściej spotkamy w mniejszej lub większej grupie i choćby w najbardziej uczęszczanych i zabetonowanych warunkach – Makolągwy pojedynczo lub w parach i raczej w ogrodach i wśród zieleni. (na zdjęciu obok: samiczka Wróbla)
Makolągwa w liczbach
Masa ciała | 15 – 26 g |
Rozpiętość skrzydeł | 23 cm |
Długość ciała | 13 – 14 cm |
Liczebność w Polsce | 1 150 000 par |
Status | objęta jest ścisłą ochroną gatunkową, uznawana za gatunek najmniejszej troski (LC) |
Jak pomóc Makoląwie?
Współczesne, przemysłowe rolnictwo przyczynia się do zmniejszenie populacji tego ptaka, podobnie jak większości innych gatunków. Coraz powszechniejsze i bardziej rozległe monokultury, powszechne i masowe nadużywanie nawozów oraz oraz środków owado- i chwastobójczych pozbawiają Makolągwę pokarmu i przestrzeni życiowej .
Zaprośmy Makolągwy do naszych ogrodów, ale żeby ptaki mogły w nich zamieszkać, musimy zadbać o różnorodność roślin oraz ograniczyć stosowanie chemii. Makolągwy i ich kuzyni odwdzięczą się śpiewem i miłym towarzystwem, a do tego pomogą w walce z tzw. szkodnikami – niechcianymi owadami i chwastami. Nie usuwajmy przekwitłych kwiatostanów, pozwólmy części roślin zawiązać nasiona i pozostawmy je na zimę. Miejsce pełne krzewów i kwiatów będą cieszyć nie tylko nasze oko ale także dadzą schronienie i jedzenie ptakom. Chrońmy nasze miedze i przydroża (jeśli jeszcze jakieś się zachowały), zachowajmy śródpolne zagajniki, zadrzewienia, zakrzaczenia i kamieniska. Zostawmy łąki w parkach.
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie
Zostaw komentarz