Przepiórka

Przepiórka jest najmniejszym przedstawicielem naszych grzebiących (kuraków), wielkością zbliżonym do szpaka, lecz o masywniejszej budowie. Ma płowobrązowe upierzenie z ciemnobrunatnym, kryjącym wzorem na grzbiecie, głowie i piersi, zachodzącą na kark płową „brew” oraz białawym pręgowaniem na bokach. Obie płcie są podobnie ubarwione, przy czym u samców widoczny jest czarny „śliniak”, oraz mały „wąsik” w tym samym kolorze. Samice pozbawione są tych ozdób, a ich gardło i szyja są prawie jednolicie brudnobiałe, a Ubarwienie samców jest też nieco bardziej intensywne i wyróżnia się rdzawym odcieniem piór na głowie i karku. Przepiórki mają bursztynowe tęczówki, krótkie, jasnobrązowe dzioby, żółtawe lub czerwonawe nogi i niemal pozbawione są ogona. Skrzydła są dość duże, co jest widoczne zwłaszcza w locie, do którego ptaki te zrywają się w ostateczności, ponieważ preferują pieszą ucieczkę.

Jak rozpoznać Przepiórkę po głosie?

Przepiórki prowadzą skryty tryb życia, ale są dość głośne i, co ciekawe, szczególnie donośnie śpiewają nocą. Całonocne, rytmiczne „pit pi-lit” czy też „pik-wer-pik”, które można usłyszeć w maju i czerwcu, dawniej na wsiach tłumaczono jako wezwanie do prac w polu: „pójdźcie żąć, pójdźcie żąć”. Spłoszony ptak, podrywając się do lotu, wydaje przenikliwe „trii-trii”.

W Polsce Przepiórka występuje na całym obszarze poza terenami wysokogórskimi, choć najwyżej położone stanowisko stwierdzono w Tatrach na wysokości 1300 m n.p.m. Zazwyczaj ptaki te spotkać można na terenach pokrytych mozaiką pól uprawnych, na łąkach, w dolinach rzek, a także na ugorach, tzw. nieużytkach czy suchych torfowiskach. Preferują roślinność niewysoką, ale gęstą, uwielbiają pola koniczyny. Jeszcze przed wojną żyły dziko nawet na uprzemysłowionym Śląsku – świetnie się czuły w ogródkach i pośród zabudowań.

Spłoszona przepiórka zachowuje się w charakterystyczny sposób – podrywa się niemal pionowo do góry, a potem pikującym lotem spada w najbliższe zarośla. Może to stwarzać wrażenie, że ptak ten nie ma zbyt dużych umiejętności latania. Przepiórki są jednak gatunkiem wędrownym, który w trakcie podróży na zimowiska przeprawia się przez Morze Śródziemne i Saharę ciągłym, nieprzerwanym lotem, zwykle nisko nad ziemią lub wodą i nocą. Odlatują od sierpnia do października, a od końca kwietnia do czerwca znowu pojawiają się na terenach lęgowych.

Przystępują do lęgu zazwyczaj raz w roku, rzadziej dwa. Gniazdo zakładają w bezpiecznej gęstwinie roślinności zielnej, w dołku wygrzebanym w ziemi, skąpo wyłożonym źdźbłami traw. Budową gniazda, wysiadywaniem jaj i opieką nad pisklętami zajmuje się samica. Składa od 8 do 13 szaropłowych jaj w brunatne i czarne plamki, które wysiaduje przez 15–17 dni z tak wielkim oddaniem, że może zostać w trakcie tej czynności zraniona czy nawet zabita. Gdy schodzi z jaj na przerwę, dokładnie je przykrywa. Chroni je nie tylko przed drapieżnikami czy człowiekiem, lecz także przed okolicznymi samcami które czasem niszczą lęgi, aby skłonić kurę do kolejnych kopulacji (i nowego lęgu). Na krótko przed kluciem, pisklęta będące jeszcze w jajach, porozumiewają się między sobą popiskiwaniem, „uzgadniając” wspólny czas wylęgu.

Gatunek ten należy do zagniazdowników, co oznacza, że po najwyżej jednym dniu spędzonym w gnieździe, młode Przepiórki biegają i samodzielnie żerują j pod opieką mamy. Żółte, pokryte brunatnymi prążkami i cętkami pisklęta rosną niezwykle szybko –mając dwa tygodnie potrafią odfrunąć przed zagrożeniem, a w wieku dwóch miesięcy usamodzielniają się i uzyskują dojrzałość płciową. (To nasz najszybciej dojrzewający ptak). Dopóki rosną, ich dieta ogranicza się do bezkręgowców (jak owady, pająki, dżdżownice, ślimaki), później wzbogacają ją pokarmem roślinnym: nasionami traw i zbóż, płatkami kwiatów czy młodymi pędami roślin.