Atlas ptaków

Czarnogłówka (sikora)

    Poecile montanus

Najmniej liczna z wszystkich naszych sikor i bardzo trudna do odróżnienia od bliźniaczego gatunku – Sikory Ubogiej.

Autor: Dariusz Mielicki

Jak odróżnić Czarnogłókę i Sikorę Ubogą?

Jak rozpoznać Czarnogłówkę?

Malutka sikora, mniejsza od Wróbla, o bardzo dużej głowie i lekko zaokrąglonym ogonie. Wierzch ciała ma szarobeżowy, na głowie czarną, matową czapeczkę zachodząca aż na plecy i białe policzki oraz niewielki, czarny, rozszerzający się i rozmyty na krawędziach śliniak pod dziobem. Na złożonym skrzydle lekkie przejaśnienia lotek. Brzuch białoszary, boki z szaropłowym nalotem. Brak dymorfizmu płciowego. Młode są podobne do dorosłych.

mały rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Wróbel
sylwetka ptaka w locie podobna do Wróbel
krótki dziób
czarny kolor

Jak rozpoznać Czarnogłówkę po głosie?

Wabi nosowym, ale ostrym „spici dedet da dee” lub nieco szorstkim „dej-dej”. Gdy jest w grupie, ciągle słychać kontaktowe, piszczące „ti ti”. Pogwizdująca piosenka „Tij Tij Tij” w poszczególnych sylabach lekko opada. To odgłosy często zdradzają obecność Czarnogłówki, która odzywa się bardzo często.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Czarnogłówkę?

Występuje w całym kraju, najliczniej w Karpatach, na Podkarpaciu i na Podlasiu. Jest to gatunek leśny, z upodobaniem do borów, występuje również w środowiskach antropogenicznych jak parki i ogrody. Osiadła.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj Czarnogłówkę bliżej

Jak wygląda Czarnogłówka?
Jak poznać Czarnogłówkę?

Ptak leśny, gniazdujący w olsach i łęgach oraz w lasach mieszanych i iglastych na wilgotnych siedliskach, ale może także występować w zadrzewieniach w sąsiedztwie osiedli ludzkich. Gnieździ się w młodszych drzewostanach niż Sikora Uboga. Preferuje obszary o chłodnym klimacie, średniej temperaturze rocznej poniżej 5 *C i wysokim rocznym poziomie opadów. Jest ptakiem terytorialnym, monogamicznym, często łączy się w pary na całe życie i trzyma się w nich, także wtedy, gdy przebywa w stadku z innymi ptakami.

W marcu para zajmuje swoje terytorium i przegląda dziuple. Najczęściej sama kuje dziuple w spróchniałym pniu drzewa, na wysokości 3-4 metry nad ziemią, choć nie pogardzi dziuplą wykutą przez inne sikory, Dzięciołka, ani też budką lęgową. Para wyprowadza 1 lub 2 lęgi w roku. Gniazdo buduje z mchu, wyściela wełną, sierścią i puchem. Samiec przynosi wysiadującej samicy pożywienie, wywołując ją z dziupli specjalnym głosem. Jeżeli samica nie wyjdzie, samiec karmi ją siedzącą na jajach.

W lęgu jest 7-9 jaj, wysiadywanych przez 13-15 dni. Młode wylatują z gniazda po 17-20 dniach i przebywają wraz z rodzicami na ich terytorium. Jesienią Czarnogłówki zbierają się w większe gromady z innymi sikorami. Czarnogłówka zjada latem głównie motyle nocne, ich jaja i larwy żyjące w koronach drzew, a jesienią i zimą-nasiona drzew iglastych, jałowca i buka oraz nasiona oleiste. Czasami korzysta z karmników.

Galeria

Z jakim ptakiem łatwo pomylić Czarnogłówkę?

Z bliźniaczo podobną Sikorą Ubogą, która ma nieco mniejszą, lśniącą (a nie matową jak u Czarnogłówki) czapeczkę, mniejszy śliniak, stosunkowo mniejsza głowę oraz mniej kontrastujące, białawe policzki.

Jak odróżnić Czarnogłówkę od Ubogiej?

Czarnogłówa w liczbach

Masa ciała12 g
Rozpiętość skrzydełok. 19 cm
Długość ciała11,5 – 13 cm
Liczebność w PolscePopulacja krajowa szacowana jest na 260 000 par, z tendencją spadkową.
StatusObjęta jest ścisłą ochroną gatunkową.

Jak pomóc Czarnogłówce?

Zachowując ich ulubione siedliska – natorfowe i wilgotne lasy i bory lub tylko niewielkie zadrzewienia z bogatym podszytem i dużym udziałem starych i obumierających drzew. Wywieszając budki lęgowe tam, gdzie brakuje naturalnych nisz lęgowych lub próchniejących drzew, w których Czarnogłówki mogłyby wydrążyć dziuple oraz dokarmiając je zimą w ogrodach lub parkach, do których sikory te zaglądają w mieszanych stadkach z innymi gatunkami.

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie
  • Jak wygląda Mewa 0 zapisz się na kurs rozpoznawania ptaków!

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz