Lerka
-
Lullula arborea
Lerka, inaczej Skowronek Borowy, uchodzi za posiadacza jednego z najpiękniejszych głosów, przez co dawniej trzymany był w klatkach. Lerki śpiewają często i długo, ich piosenki usłyszymy o brzasku, a także w nocy, w świetle księżyca. Szczególnie intensywnie odzywają się przed i po deszczu.
Autorka: Joanna Rost
Jak rozpoznać Lerkę?
Najmniejsza z naszych skowronków, Lerka rozmiarem zbliżona jest do Wróbla. Ubarwieniem przypomina swoich krewniaków. Z wierzchu płowobrązowa, ciemno prążkowana. Od spodu jaśniejsza, biaława z ciemnym kreskowaniem na piersiach. Na głowie delikatnie zaznaczony czubek oraz kontrastujące z ciemnymi oczami długie, płowobiałe brwi, które łączą się na karku. Wyraźnie zaznaczone brązoworude policzki. Ogon Lerki jest dość krótki o jasnobrązowych bokach i białym zakończeniu. W porównaniu z innymi skowronkami Lerka ma delikatniejszy dziób. Brak dymorfizmu płciowego: samiec i samiczka tak samo. Lerka porusza się lotem falistym, stosunkowo wolno uderzając skrzydłami, które są krótkie i szerokie, przez co kształtem przypominają trójkąt.
Jak rozpoznać Lerkę po głosie?
Głos Lerki przypomina jodłowanie, które jest miękkie i gwiżdżące tliłii-tliłii, czasami daje się słyszeć trochę słabsze diudluii. Piosenka jest melancholijna, o fletowym brzmieniu, a wydawane seriami dźwięki mają zmienną tonacje i głośność: li, li-li-lili-lililiulu… i-liu-i-liu-i-liu-i-liu-i-liu-iluilu… tlui, tlui tlui wi wi wi tellellellell…
Gdzie i kiedy można zobaczyć Lerkę?
Lerka zamieszkuje przede wszystkim prześwietlone bory sosnowe, a także lasy mieszane i liściaste. Przebywa na otwartych przestrzeniach śródleśnych – polanach, zrębach, wrzosowiskach, skrajach lasów lub ubogich w roślinność piaszczystych wydmach. Poza sezonem lęgowym spotykana też na łąkach i polach. Preferuje ciepły mikroklimat. W Polsce Lerkę obserwować możemy na terenach lęgowych od początku marca do listopada. Czasami zdarza się, że niektóre osobniki zimują, między innymi w Wielkopolsce i na Pomorzu. Gatunek ten jest rozpowszechniony na terenie całego kraju, zwykle spotykany pojedynczo, w czasie wędrówek tworzy niewielkie stadka.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj Lerkę bliżej
Lerka jest ptakiem częściowo wędrownym, krótkodystansowym. W sezonie lęgowym żywi się głównie owadami, pająkami i innymi bezkręgowcami, a także nasionami. Pokarm zbiera bezpośrednio z ziemi i z niskich roślin. Często przesiaduje w krzewach lub biega po ziemi, z natury bardzo płochliwa i trudna do podejścia. Spotykana przypadkowo, kiedy niechcący wypłoszymy ją z ukrycia lub stwierdzimy jej obecność na podstawie głosu. Często śpiewa w locie okrążając swoje terytorium – samce są do nich bardzo przywiązane i co roku wracają w te same miejsca. Lerki zwykle łączą się w pary tylko na jeden sezon, choć zdarzają się przypadki, że samica wybiera ponownie tego samego partnera. Gniazdo znajduje się na ziemi, w niewielkim zagłębieniu, otoczone niską roślinnością – wrzosami, porostami lub trawami – dobrze ukryte, czasami osłonięte niskim krzewem. Budowane wyłącznie przez samiczkę – ze źdźbeł traw, liści oraz włosia. Poszczególne pary wyprowadzają jeden lub dwa lęgi w sezonie. Od początku kwietnia samica składa 3-5 jaj i wysiaduje je sama przez okres 12-15 dni. Pisklęta po wykuciu karmione są przez oboje rodziców. Gniazdo opuszczają po 12 dniach, a po kilku kolejnych uzyskują zdolność lotu. Zdarza się, że samiczka decyduje się na drugi lęg kiedy młode z pierwszego są jeszcze w gnieździe. Wówczas pełną opiekę na nimi przejmuje samiec. Samodzielne już dzieci przebywają na terytorium rodziców aż do jesieni tworząc niewielkie, rodzinne grupy.
Galeria
Z kim łatwo pomylić Lerkę?
Lerka w liczbach
Masa ciała | 25-35 g |
Rozpiętość skrzydeł | 27-30 cm |
Długość ciała | 14-16 cm |
Liczebność (w Polsce) | W latach 2013-2018 liczebność Lerki szacowano na 201 000 – 367 000* par. |
Status | średnio liczny ptak lęgowy i przelotny. |
Jak pomóc Lerce?
Niestety w ostatnich latach zaobserwowano spadek liczebność tego gatunku. Największym zagrożeniem dla Lerki jest utrata miejsc gniazdowania poprzez stopniowe zalesianie otwartych przestrzeni śródleśnych oraz całoroczne, intensywne prace leśne. Najlepszą formą pomocy dla Lerki byłaby ochrona i zabezpieczenie jej biotopów przynajmniej w okresie lęgowym oraz nie zanieczyszczanie jej środowiska.
Bibliografia
Hudec K. Przewodnik Ptaki. Tłum. Dudziński W. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1996.
Kruszewicz A.G. Ptaki w Polsce. Ptaki lęgowe i przelotne, goście zimowi. Spotkania z przyrodą. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2008.
Opracowanie zbiorowe Ilustrowana encyklopedia ptaków Polski Atlas. Wydawnictwo: Fenix, 2015.
Sokołowski J. Ptaki Polski Atlas Wydawnictwo: WSiP, 1988.
Svensson L. Ptaki. Przewodnik Collinsa. Tłum. Graszka-Petrykowski D. Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 2013.
* Źródło: MPPL
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie