Mewa Śmieszka
-
Chroicocephalus ridibundus
Głos Śmieszki przywodzi na myśl głośny śmiech, stąd wzięła się jej nazwa gatunkowa.
Autorka: Joanna Lay
Jak rozpoznać Śmieszkę?
Śmieszka jest biała z jasnopopielatymi grzbietem i skrzydłami, przy czym dłoń (zewnętrzna krawędź skrzydła) jest biała, a końcówki lotek pierwszego rzędu czarne. W szacie godowej popielate barwy przybierają błękitny odcień, ale najbardziej charakterystyczną cechą jest wówczas ciemnoczekoladowa głowa – trochę tak, jakby Śmieszka zakładała kominiarkę. W szacie spoczynkowej na białej głowie zaznaczają się jedynie dwie ciemne, rozmyte plamki – jedna nad okiem, druga za uchem. Ciemnoczerwone dziób i nogi po sezonie lęgowym jaśnieją – stają się bardziej pomarańczowe, a na dziobie zaznacza się czarna końcówka. W upierzeniu młodych ptaków jest dużo brązów i szarości. Choć Śmieszka jest wielkości gołębia, te ostatnie czują przed nią respekt. Jest szybka, zwrotna i zwykle trzyma się w większych lub mniejszych grupach. Szczególnie podczas żerowania nadrabia głosem i piracką pewnością siebie, co dodatkowo onieśmiela potencjalnych konkurentów.
Jak rozpoznać Śmieszkę po głosie?
Krótkie kek lub kekekek albo natarczywe, pojedyncze lub powtarzane krriarr lub kierr. Bywa głośna – szczególnie w koloniach lęgowych lub większych, żerujących stadach, kiedy hałas może być wręcz przytłaczający.
Gdzie i kiedy można zobaczyć Śmieszkę?
Śmieszkę spotkamy w pobliżu rzek, zbiorników wodnych, w rejonach nadmorskich, ale często też w miastach, na wysypiskach śmieci, na pastwiskach w dolinach rzek, świeżo skoszonych łąkach oraz oranych albo bronowanych polach, gdzie żeruje bezpośrednio za maszynami. Na zimę pozostaje na miejscu, gromadząc się w nadmorskich lub przyrzecznych miejscach, gdzie woda nie zamarza, niestety często też w miejscach zrzutów ścieków. Część ptaków odlatuje do zachodniej i południowej Europy, do Afryki, nad Morze Czarne lub w cieplejsze rejony Azji. Na czas lęgów najchętniej zajmuje wyspy na rzekach, jeziorach czy w nadmorskich lagunach.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj bliżej Śmieszkę
Śmieszka gniazduje w koloniach liczących od kilku do nawet kilkunastu tysięcy gniazd. Obowiązuje hierarchia – starsze i/lub dominujące osobniki zajmują miejsca w centralnej części, mniej narażonej na ataki drapieżników. W koloniach Śmieszki można często zaobserwować przedstawicieli innych gatunków, m.in. perkozy i kaczki, korzystające z ochrony jaką zapewniają im bardziej odważne i waleczne mewy. Ale nawet im nie zawsze udaje się skutecznie odstraszyć intruzów – Lisy czy Norki Amerykańskie. Dlatego zdarza się, że przyrodnicy zakładają pastuchy wokół wysp, na których gniazduje Śmieszka.
Do budowy gniazda służą przede wszystkim szczątki roślin, z których w zależności od uwilgotnienia podłoża Śmieszka buduje kopczyk dochodzący do nawet 40 cm wysokości. Samica składa zazwyczaj 3 jaja, które wysiaduje na zmianę z samcem. Jeśli lęg zakończy się niepowodzeniem, Śmieszka wyprowadza kolejny. Lęgi mogą paść nie tylko ofiarą drapieżników, ale też konfliktów w zbyt gęsto zasiedlonych koloniach lub nawet inwazji meszek kąsających zarówno pisklęta jak i ptaki dorosłe, co w końcu może zmusić te ostatnie do porzucenia gniazd. Innym niebezpieczeństwem jest zalanie gniazd w wyniku nagłego podniesienia się stanu wody, albo przeciwnie – silnego obniżenia się poziomu wód i połączenia wyspy lęgowej ze stałym lądem, co z kolei ułatwia dostęp różnym naturalnym drapieżnikom, domowym psom i kotom oraz ludziom. Dawniej jaja Śmieszki były powszechnie wybierane przez ludzi w celach konsumpcyjnych.
Galeria
Z kim łatwo pomylić Śmieszkę?
Z innymi, mniejszymi mewami, przy czym najbardziej podobne do Śmieszki są: bardzo u nas rzadka Mewa Czarnogłowa, której kaptur w upierzeniu zachodzi głęboko na szyję i jest koloru czarnego (kaptur Śmieszki jest ciemnoczekoladowy) oraz znacznie mniejsza i delikatniejsza Mewa Mała, jeszcze rzadsza i w Polsce już nie lęgowa.
Mewa Śmieszka w liczbach
Masa ciała | 200-300 g |
Rozpiętość skrzydeł | 95-110 cm |
Długość ciała | ok. 35-40 cm |
Liczebność w Polsce | 90-100 tys. par lęgowych |
Status | Wydaje się, że po trwającym kilkanaście lat silnym trendzie spadkowym populacja Śmieszki w naszym kraju ustabilizowała się. |
Jak pomóc Śmieszce?
Choć Śmieszka nie jest ptakiem płochliwym i często szuka pożywienia w pobliżu ludzki, w czasie lęgów potrzebuje bezpieczeństwa i spokoju. Nie zbliżaj się wiec do kolonii, a ptaki obserwuj z odległości, przez lornetkę czy lunetę. Włączaj się w działania na rzecz ochrony lub odtwarzania siedlisk mokradłowych, w tym wysp i innych miejsc gniazdowania tego gatunku. Dokarmiaj zimą odpowiednim pokarmem – warzywami gotowanymi bez soli i ziarnami. Pamiętaj, że chleb w dużej ilości oraz resztki naszego, przetworzonego jedzenia mogą ptakom bardziej zaszkodzić niż pomóc.
Bibliografia
Chodkiewicz T., Chylarecki P., Sikora A., Wardecki Ł., Bobrek R., Neubauer G., Marchowski D., Dmoch A., Kuczyński L. 2019. Raport z wdrażania art. 12 Dyrektywy Ptasiej w Polsce w latach 2013-2018: stan, zmiany, zagrożenia. Biuletyn Monitoringu Przyrody 20: 46.
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
- Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie
Zostaw komentarz