Atlas ptaków

Myszołów

    Buteo buteo

Pospolity, ale na pewno nie nudny!

Autorka: Olga K

Jak rozpoznać Myszołowa?

Myszołów to dość duży ptak drapieżny, typowy dla mozaikowego krajobrazu rolniczego, coraz częściej widywany wzdłuż dróg i autostrad, gdzie ma zwyczaj przesiadywania na słupkach ogrodzeniowych, odpoczywając lub wypatrując zdobyczy. W innych miejscach również chętnie zatrzymuje się na płotach, belach siana lub słomy, wierzchołkach drzew. Uwaga, gatunek ten przejawia znaczny polimorfizm, co oznacza, że poszczególne osobniki mogą bardzo się od siebie różnić ubarwieniem. Myszołowy mogą być od prawie całkowicie białych z drobnymi, brązowymi plamami, po ciemno brązowe z ledwie zaznaczonymi jaśniejszymi plamami. Wszystkie osobniki mają płaską, dość dużą głową, oczy z orzechową tęczówką oraz ostry , hakowaty dziób żółty u nasady i czarny na końcu. Myszołowa często można też zobaczyć, gdy szybuje nad polami, wówczas uwagę zwracają jego stosunkowo krótki, wachlarzowato rozłożony ogon oraz lekko uniesione, szerokie skrzydła nadające całej sylwetce kształt spłaszczonego V. Spód skrzydeł przeważnie jaśniejszy, prążkowany, a ciemne, prawie czarne zakończenia wszystkich lotek układają się w wyraźną, ciemną krawędź. Uwaga – ta ostatnia cecha u ptaków bardzo ciemnych będzie niezauważalna, zaś u bardzo jasnych, „białych”, może wcale się nie zaznaczać. Mniejsze lub większe plamy na nadgarstkach są zawsze ciemne. Ogon również prążkowany, a ciemne końcówki piór układają się w czarny pasek, taki jak wzdłuż krawędzi skrzydeł. Nogi są intensywnie żółte, z ciemnymi pazurami, które nie są tak imponujące jak u innych ptaków drapieżnych.

duży rozmiar
sylwetka ptaka podobna do Jastrząb
sylwetka ptaka w locie podobna do Myszołów
jastrzębi dziób
brązowy kolor

Jak rozpoznać Myszołowa po głosie?

Odzywa się często, najczęściej w locie – miauczącym, opadającym hiia.

Gdzie i kiedy można zobaczyć Myszołowa?

Myszołów to ptak krajobrazów otwartych lub półotwartych – i tam poluje. Jeśli chodzi o lokalizację gniazda jest mało wybredny, zakłada je na drzewach na skrajach lasów, wzdłuż polnych lub mało uczęszczanych dróg, w śródpolnych zagajnikach, czy w rozległych parkach. Zostaje z nami cały rok, choć wiele ptaków jesienią i zima przesuwa się dalej na zachód lub południe, ich miejsce zajmują osobniki z północy i wschodu Europy.

Miejsce występowania lub obserwacji

Poznaj bliżej Myszołowa

Jak wygląda Myszołów?
Jak wygląda Myszołów?

Pokarmem Myszołowa są głównie norniki, które mogą stanowić nawet 50-70% jego diety, poza tym inne drobne gryzonie oraz krety. Czasami łapie gady lub płazy. W przeciwieństwie do Krogulca lub Jastrzębia, rzadko łowi ptaki. Myszołów poluje z powietrza lub z zasiadki na wysokim drzewie lub ogrodzeniu, gdzie czeka na moment, w którym usłyszy szelest trawy lub zobaczy w niej jakiś ruch. Spada wówczas na ofiarę, którą łapie w szpony, prędko pozbawiając życia. Jest pokarmowym oportunistą i chętnie korzysta z nadarzających się okazji. Na przykład często siedzi na barierkach koło autostrad i dróg, czekając aż jakieś nieuważne stworzenie zostanie potrącone przez samochód, aby zjeść to, co z niego zostanie. Nie gardzi resztkami ofiar większych drapieżników.

Myszołowy rozpoczynają porę lęgową od spektakularnych lotów tokowych w marcu lub kwietniu. Para buduje gniazdo w koronie drzewa, a ich siedziba może mieć nawet 100 cm średnicy! Budulcem są gałęzie, a wymoszczenie składa się z trawy, sierści i drobnych gałązek (często drzew iglastych). Gniazdo może być używane przez kilka lat. W zniesieniu są 2-4 jaja składane co 2, czasami co 3 dni. Wysiadywanie (przez oboje partnerów) rozpoczyna się od złożenia pierwszego jaja i trwa około 30-35 dni. Młode opuszczają gniazdo po 40 dniach. Myszołowy są dobrymi rodzicami i nawet 90% ich lęgów kończy się sukcesem. Statystycznie wyprowadzają 1,5-2,5 młodego w sezonie. Pary są monogamiczne, a związki niektórych partnerów mogą trwać przez całe życie. Poza sezonem lęgowym ptaki te nie są terytorialne. W miejscach z dużą ilością gryzoni występują w dużych grupach, nawet do kilkudziesięciu osobników.

Galeria

Z kim łatwo pomylić Myszołowa?

Myszołowa można pomylić z niektórymi orłami, Jastrzębiem i przede wszystkim z bardzo podobnym Myszołowem Włochatym, który jednak ma jaśniejszy, białawy spód z charakterystycznymi, silnie kontrastującymi ciemnymi nadgarstkami (widocznymi w połowie długości skrzydeł), przeważnie ciemny brzuch i głowę oraz zawsze bardzo ciemne krawędzie lotek i sterówek. Myszołów też ma takie krawędzie, ale bez silnych kontrastów, czasami wręcz trudno zauważalne. Włochaty jest zwykle trochę większy i masywniejszy, podobnie jak bardzo rzadkie u nas orły oraz pojawia się tylko na przelotach i zimą. Zdjęcie poniżej, Myszołów Włochaty.

Jak wygląda Myszołów Włochaty?

Jastrząb z kolei jest ptakiem bardzo skrytym, rzadko opuszczającym korony drzew. Myszołowy są znacznie bardziej pospolite od Jastrzębi czy któregokolwiek z naszych orłów i w przeciwieństwie do nich żyją w naszym sąsiedztwie, zatem drapieżny ptak, którego przypadkiem spotkamy, to najpewniej Myszołów. Poniżej, zdjęcie Jastrzębia.

Jak wygląda Jastrząb?

Myszołów w liczbach

Masa ciała0,6 – 1,2 kg, przy czym samice są większe od
samców
Rozpiętość skrzydeł110 – 135 cm
Długość ciała50 – 57 cm
Liczebność (w Polsce)Myszołów jest najliczniejszym
naszym ptakiem drapieżnym, a jego krajową populację
szacuje się na 48 – 55 tysięcy par.
Statusobjęty jest ścisłą ochroną gatunkową,
sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC)

Jak pomóc Myszołowowi?

Zagrożeniem dla Myszołowa jest uprzemysłowienie i intensyfikacja rolnictwa, karczowanie śródpolnych zadrzewień, intensywna gospodarka leśna oraz zabudowa terenów otwartych, co albo pozbawia je żerowisk, albo dogodnych miejsc na gniazdo. Wiele ptaków ginie w skutek zderzeń z turbinami wiatrowymi i liniami napowietrznymi oraz pada ofiarą hodowców gołębi, mimo że Myszołów na gołębie nie poluje, preferując drobne, naziemne ssaki. Dbajmy o pola, aby Myszołowy miały gdzie znajdować pokarm. Nie wycinajmy starych drzew, których potrzebują do założenia gniazda (najchętniej wybierają te, które mają ponad 60 lat!). Uważajmy w trakcie jazdy samochodem, aby nie potrącić Myszołowa, który posila się na padlinie lub przelatuje nisko nad jezdnią. Jeśli widzimy jakiegoś na drodze, zwolnijmy, aby dać mu szansę na ucieczkę.

Bibliografia

Dorota Zawadzka, Ptaki. Warszawa, MULTICO Oficyna wydawnicza, 2017

https://pl.wikipedia.org/wiki/Myszo%C5%82%C3%B3w_zwyczajny

Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!

Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.

  • 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar! Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%. Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
Zobacz inne formy wsparcia
  • Bagna są dobre!
  • Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka. Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak chroni przyrodę stowarzyszenie Jestem na pTAK!
  • Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zobacz inne formy wsparcia
  • Jak stowarzyszenie Jestem na pTAK! chroni przyrodę?
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz więcej
  • Naucz się rozpoznawać ptaki! Kurs online - jak rozpoznawać ptaki? zobacz wydarzenie

Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!

Wpłać
na ptaki

Darowizna online

Zobacz pozostałe
formy wsparcia

Zobacz