Jak chronimy przyrodę? Ochrona czynna.
Zazwyczaj określenie rezerwat, ochrona przyrody, działania ochronne kojarzą się nam z całą listą zakazów, nieingerowaniem i omijaniem obszarów objętych jedną z form ochrony. Chcemy jednak dowieść, iż aktywne działania na rzecz ochrony określonych krajobrazów są również niezbędne!
Autor: Piotr Kamont
Kiedy potrzebna jest CZYNNA ochrona Przyrody?
Bierna ochrona Przyrody może być podsumowana określeniem „chronimy naturalne procesy jakie zachodzą w siedlisku, nie ingerujemy, nie poprawiamy, tu Przyroda rządzi się swoimi prawami”. Czasem to jednak nie wystarczy. Wiele cennych siedlisk przyrodniczych i towarzyszącym im gatunków ptaków, płazów i owadów, powstało przy aktywnym udziale człowieka. Dobrym przykładem są tu nasze Księżycowe Łąki. Bagienna dolina rzeki Czarnej była użytkowana przez lokalnych rolników. Regularnie koszone i/lub wypasane podmokłe łąki stały się domem dla Kszyków, Czajek i Krwawodziobów. Potem jednak utworzono poligon wojskowy. Rolnicy wycofali się. Można by więc powiedzieć, że w sposób nie do końca zamierzony duży obszar mokradeł objęto ochroną bierną – zaprzestano ingerencji i pozostawiono przyrodę, żeby rządziła się swoimi prawami.
Końcowy efekt tego naturalnego procesu zobaczyliśmy w roku 2021, gdy zaczynaliśmy nasze działania. Większość otwartych niegdyś mokradeł porastały łozowiska wierzbowe lub trzcina, a na bardziej suchych fragmentach czeremcha amerykańska. Po Czajkach i Krawawodziobach dawno nie było już śladu.
Jak wygląda czynna ochrona Przyrody w praktyce?
Czynna ochrona przyrody jest więc taką w nią ingerencją, która przynosi korzyści, a nie straty. Jeśli jakieś siedlisko np. łąka wilgotna wymaga regularnego koszenia, czynna jej ochrona będzie sprowadzała się do jednokrotnego wykoszenia i usunięcia pozyskanej biomasy. Koszenie ma w tym przypadku dwa cele. Pierwszym z nich jest niedopuszczenie do rozwoju gatunków, które mogły by zagłuszyć cenne gatunki łąkowe np. bardzo ekspansywną trzcinę (która bardzo słabo znosi koszenie). Drugim jest regularne usuwanie starej biomasy, aby umożliwić dostęp światła do podłoża i ułatwić „start” roślinom w kolejnym sezonie wegetacyjnym.
Kosić trzeba w odpowiednim terminie (po zakwitnięciu wszystkich cennych gatunków łąkowych) i odpowiednim sprzętem (takim, który nie zniszczy struktury darni).
Wypas zwierząt i praca z wodą
Coś dla Czajek
Czajki lubią przestrzeń. Lubią widzieć co dzieje się wokół nich. Ma to szczególne znaczenie przy wypatrywaniu drapieżników. Dlatego aby zadomowić się w jakimś miejscu potrzebują nisko ściętej łąki z płytkimi rozlewiskami i kałużami wody. I to takiej łąki, która zbyt szybko nie zarośnie wysokimi trawami.
Dlatego dla niej optymalna nie jest kośna łąka, tylko pastwisko. Pasące się tam krowy i konie „pilnują”, żeby trawa za szybko nie urosła, a sama obecność tych zwierząt stanowi „parasol ochronny”, który dodatkowo chroni lęgi Czajek. Czynną ochroną Czajki jest więc odtwarzania i utrzymywanie podmokłych pastwisk. Taką właśnie kwaterę wypasową stworzyliśmy w 2023 roku na Księżycowych Łąkach i z niecierpliwością czekamy na zwierzęta, które rozpoczną w niej swoją pracę wiosną 2024 roku.
Czasem trzeba też popracować z wodą
Jeśli istniejąca sieć rowów melioracyjnych sprawia, że woda z wiosennych roztopów znika z łąk zbyt szybko, działania czynnej ochrony będą służyć jej zatrzymaniu.
To tylko niektóre z przykładów działań czynnej ochrony realizowane przez Jestem na pTAK! w naszych ostojach. Każde miejsce jest specyficzne, każde wymaga indywidulanego podejścia.
Ale zasada zawsze jest ta sama. Robimy aż tyle, albo tylko tyle (w zależności od perspektywy), żeby pomóc Gąsiorkom, Żurawiom i Kszykom znaleźć nich optymalne warunki do życia.
Jak czynnie chronimy przyrodę w naszej ostoi dla ptaków?
Wspieraj nasze koniki w Brzeźnicy, które dzielnie tworzą wspaniałą ostoję dla ptaków!
Pierwsze pięć koników polskich zamieszkało w naszym rezerwacie na pTAK! w Brzeźnicy. Jerzyk, Lewa, Nakrętka, Noga i Narta przyjechały do nas w kwietniu 2024! Wypas zwierząt to jeden z najlepszych sposobów na zwiększenie bioróżnorodności. Teren, na którym pasą się konie staje się bardziej zróżnicowany, bo zwierzęta nie jedzą wszystkiego jak leci. Coś zgryzą do ziemi, coś tylko podgryzą, a coś w ogóle zostawią. Do tego trochę wydepczą, trochę stratują, tworzą się dołki i dołeczki, a w nich po każdym deszczu zbiera się woda.
Chcesz stworzyć razem z nami tę piękną ostoję dla ptaków?
Aż 600 hektarów podmokłych łąk, muraw i mokradeł – raj dla Czajek, Kszyków i Gęsi, ale też cennych gatunków roślin.
Chronimy ten obszar również dla Was – bo bagna są dobre dla klimatu!
Sprawdź, co robimy dla ptaków w naszej ostoi Księżycowe Łąki.
Dlaczego chcemy razem z Tobą chronić bagna?
Bo bagna są dobre! Dla klimatu, dla nas i dla ptaków. Dla całej Bioróżnorodności.
Bo znikną Czajki, Krwawodzioby, Kszyki, Potrzosy…. !!!
Takie właśnie siedliska mokradłowe – które mamy szansę tutaj uratować – są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%.
Włącz się do zmiany
Bądź na pTAK!, Wspieraj ochronę ptaków i przyrody.
PLN
Podaruj łąkę dla Podróżniczka!
Wystarczy 30 PLN co miesiąc, żeby miał dzięki Tobie Dom!
Wiesz, skoszenie 1 ha podmokłej łąki, gdzie ten ptak żyje kosztuje nas 600 PLN. Rocznie potrzebujemy aż 550 000 PLN, żeby utrzymać takie tereny. To również dom dla Kszyków, Czajek, Wodniczek, czy Błotniaków Stawowych. Podaruj im co miesiąc 30 PLN i mamy gotową łąkę!
Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!
Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.
- 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar!
Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%.
Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
- Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka.
Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
- Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!
Dołącz do społeczności
Poznaj Ogrody na pTAK! które tworzymy w całej Polsce. Czytaj o Nocy Sów. Odwiedź nasze ostoje przyrody.
Zostaw komentarz