Dzięcioł Czarny

Największy z naszych dzięciołów, wielkości Wrony, a pod względem upierzenia – moim zdaniem – najpiękniejszy i na pewno najłatwiej rozpoznawalny. Po prostu cały czarny, przy czym samiec nosi czerwony beret, a samica ma tylko czerwony plamkę na potylicy.

Oko ma jasną, białawą tęczówkę, dziób w tym samym kolorze. Młode są koloru brunatnoczarnego, z czerwonym beretem lub tylko plamką w zależności od płci.

Jak rozpoznać Dzięcioła Czarnego po głosie?

Bardzo płochliwy, łatwiej usłyszeć, niż zobaczyć. Gdy po lesie niesie się dziwny dźwięk – niby „chichot diabła” – niezawodnie jest to Dzięcioł Czarny. Dawnymi czasy zabobonny lud, słysząc owe głosy, zwykł mawiać „diabeł wesele odprawuje”.

Ulubione lasy Czarnego, to stare buczyny i bory sosnowe, choć nie przegapi żadnego typu lasu, w którym występują drzewa powyżej 100 lat.

Dowodem na obecności Dzięciołów Czarnych są często duże, płytsze lub głębsze i owalne w kształcie nakłucia na martwych lub wysychających pniach oraz wiele trocin pod nimi.

Gatunek osiadły, gnieździ się w całej Polsce. Najliczniejszy jest w rozległych kompleksach leśnych na północy i południu kraju. Od niedawna zaczął zasiedlać także niewielkie zadrzewienia i parki miejskie.

Pary są monogamiczne i na początku każdego sezonu lęgowego wspólnie wykuwają nową dziuplę – na wysokości 8-20 metrów, o głębokości do pół metra. W tym czasie trwają też ich zaloty. Podczas gdy on wściekle pracuje, ona wabi i kusi swego partnera. – Kobieto, nie widzisz, że pracuję? Ona dalej namawia. On –twardo – Najpierw praca, później przyjemności!. W końcu robi sobie przerwę, po czym zaraz wraca do pracy. Wykucie dziupli zajmuje około dwóch tygodni. Po zniesieniu 4-5 białych jaj, oboje rodzice wysiadują je przez 12-14 dni, choć więcej czasu poświęca temu samiec. Pisklęta opuszczają gniazdo po 24-30 dniach. Pod opieką rodziców pozostają przez kolejny miesiąc, ucząc się samodzielności. Z dziupli po Dzięciołach Czarnych chętnie korzystają inne, większe dziuplaki – np. Gągoły, Siniaki, Kraski – w sumie około 32 gatunków ptaków. Chętnie korzystają z nich także Wiewiórki, Myszy Leśne, Żołędnice, Popielice, Koszatki, Orzesznice oraz niektóre gatunki nietoperzy. Czarny jest chyba najbardziej poszukiwanym budowniczym w lesie!

Jego pożywienie stanowią chrząszcze, głównie kózkowate, oraz ich larwy. Wyłuskuje je z martwych i zamierających drzew swoim doskonale do tego dostosowanym językiem. Jak jego bliski krewny, Dzięcioł Zielony, chętnie sięga po mrówki oraz owoce. Zimą pożywia się nasionami drzew iglastych wyłuskiwanych z szyszek. Jak Dzięcioł Duży, tworzy tzw. kuźnie, w szczelinach drzew, gdzie klinuje i unieruchamia szyszki zanim dobierze się do ich zawartości

Obecnie Dzięcioł Czarny, podobnie jak wszyscy jego kuzyni, podlega ochronie ścisłej, ale nie zawsze tak było! Jeszcze w XIX wieku leśnicy uznawali dziuple za szkodę i co za tym idzie, wykuwające je ptaki za szkodniki, które zaczęto bezlitośnie tępić. Szczęśliwie dziś uznane za „doktorów drzew” cieszą się prawną ochroną i powszechnym szacunkiem – przynajmniej oficjalnie Chcąc jednak skutecznie chronić dzięcioły i to bez względu na gatunek musimy chronić stare lasy, aby ptaki te miały gdzie żyć i co jeść.