Jer
-
Fringilla montifringilla
Jery, obok Szpaków, gromadzą się w największe stada ze wszystkich europejskich ptaków. W niewielkiej miejscowości Lödersdorf w Austrii w 2009 roku zaobserwowano armię liczącą niemal 4 miliony osobników. Żerowała na licznych tam bukach, zjadając swój przysmak – bukiew.
Autorka: Justyna Jopert
Głos: Marc Anderson, xeno-canto
Jak rozpoznać Jera?
W lecie samiec ma czarnogranatową głowę i dziób oraz kark i grzbiet. Gardło, pierś i małe pokrywy skrzydłowe są jasnopomarańczowe. Białawe boki często zdobią ciemne kropki. Ogon jest ciemny, czarniawy, lekko rozwidlony. W okresie spoczynkowym, od jesieni do wczesnej wiosny, wyraziste kolory samczyków tracą głębię i kontrasty. Granatowe i czarne barwy z wierzchu ciała zastępują brązy i szarości, dziób staje się żółty. Samczyki upodabniają się wówczas do swoich partnerek, które przez cały rok noszą bardziej stonowane, szarobrązowe upierzenie, ale i u nich stale obecne jest charakterystyczne, pomarańczowe zabarwienie piersi i pokryw skrzydłowych oraz bardzo często kropkowanie na bokach ciała.
Jak rozpoznać Jera po głosie?
Charakterystyczne zawołanie Jera to donośne, rechoczące „eeep”. Dźwięk taki ptak ten wydaje zarówno podczas lotu jak i siedząc. Migrujące stado Jerów odzywa się krótkimi, nosowymi „cłeeejk”. Pieśń podobna do „trrr”, które przypomina jakby piłę tnącą drzewo gdzieś w oddali.
Gdzie i kiedy można zobaczyć Jera?
W Polsce Jer jest przelotnym gościem. Zazwyczaj od marca do kwietnia i od września do listopada, w zachodniej części kraju czasami zimuje. Spotykany w karmnikach, ale niezbyt często, bo jest dość płochliwy. Migracja odbywa się nocą. Zimuje w zachodniej i południowej Europie oraz w Japonii i Azji Południowej.
Gniazduje w tajdze, osiedlając się w brzezinach oraz luźnych zadrzewieniach iglastych z liściastym podrostem.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj Jera bliżej
W okresie lęgowym jest terytorialny i tworzy monogamiczne pary. Samiec głośno śpiewa z eksponowanych punktów. Gniazdo jery budują wysoko w rozwidleniu drzew, zwykle na brzozie, rzadziej na świerku. Jest to czarka uwita z mchów, porostów, trawy, korzonków i kawałków kory. Niecka wyściełają trawa, pióra, włosie, czasem też skrawki papieru.
W ciągu roku para wyprowadza jeden lęg w terminie od maja do lipca, składając od 3 do 8 zielonkawych jaj. Jaja wysiadywane są przez 11–12 dni przez samicę. Potomstwo opuszcza gniazdo po dwóch tygodniach. Gdy tylko młode się usamodzielnią, rozpoczyna się migracja. Jery łączą się w coraz większe stada, chętnie przemieszczając się nad otwartymi polami, gdzie poszukują pozostawionych resztek zbóż lub innych nasion. W okresie lęgowym jedzą owady i inne bezkręgowce, w zimie głównie ziarna
Galeria
Z kim łatwo pomylić Jera?
Szczególnie samiczki Jera można pomylić z samiczkami ich bliskiej kuzynki Zięby – najlepszym wyróżnikiem będzie obecność pomarańczowych barw u tych pierwszych. W przypadku samczyków w szacie godowej odróżnienie obydwu gatunków nie powinno sprawiać większej trudności: ciemnogranatowa głowa, pomarańczowa pierś, czarno-biało-pomarańczowo skrzydła i biały kuper to najlepsze cechy diagnostyczne Jerów. Podobnie jak Zięby, one też mają dwie jasne pręgi na ciemnym skrzydle, ale te są kremowe i jasnopomarańczowe, nie białe, przez co mniej wyraziste i zawsze w otoczeniu charakterystycznych pomarańczowych deseni. Zięby nie mają też kropkowania na bokach, które przeważnie zdobi Jery i to bez względu na płeć i porę roku. (na zdjęciu: Zięba, fot. Cezary Korkosz)
Jer w liczbach
| Masa ciała | 22-27 g |
| Rozpiętość skrzydeł | 25-28 cm |
| Długość ciała | 14-17 cm |
| Liczebność (w Polsce) | Liczny podczas przelotów (od marca do maja i od września do listopada), nielicznie zimuje w zachodniej i południowej części kraju. |
| Status | Gatunek najmniejszej troski, LC |
Jak pomóc Jerowi ?
Warto zostawić na zimę w ogrodzie kwiaty zawierające nasiona, takie jak jeżówka, cynia, czarnuszka, a do karmników wsypać nasiona słonecznika.
Bibliografia
Collinsa. Ptaki. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2017
Dominik Marchowski, Ptaki Polski. Wydawnictwo SBM, Warszawa 2017
https://pl.wikipedia.org/wiki/Jer_(ptak)https://www.ekologia.pl/srodowisko/przyroda/jer-opis-wystepowanie-i-zdjecia-ptak-jer-ciekawostki,24817.htmlhttps://www.medianauka.pl/jer
Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!
Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.
- 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar!
Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%.
Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
- Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka.
Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
- Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zostaw komentarz