Krakwa

Kaczka nieco mniejsza i smuklejsza od Krzyżówki, o podobnych proporcjach ciała. Tak jak w przypadku innych kaczek pływających w upierzeniu godowym silnie zaznaczona się dymorfizm płciowy i choć Krakwy nie są tak kolorowe jak ich kuzyni, ubarwienie samców wyraźnie różni się od upierzenia samic. Kaczor w szacie godowej jest ciemnoszary, z lekko zaznaczonym płowobrązowym nalotem na głowie i grzbiecie oraz delikatnym, czarnym, marmurkowym rysunkiem, do tego grafitowe, płowobrązowo obrzeżone barkówki, wyraźnie kontrastujący, czarny kuper i podogonie oraz niemal czarny dziób. W szacie spoczynkowej podobny do samicy, z bardziej jednolicie szarą głową i lotkami. Samica i młode są brązowe, pokryte charakterystycznym dla kaczek ciemniejszym, łuskowanym wzorem, z szaropomarańczowym dziobem. Brzuch jest biały we wszystkich szatach i u obu płci, zaznaczają się biało-czarno-szare lusterka na skrzydłach, które w całości widać w locie. Przy złożonym skrzydle (np. gdy ptaki siedzą na wodzie) widoczna jest tylko biała część.

Jak rozpoznać Krakwę po głosie?

Odzywa się dość rzadko, częściej w czasie toków – delikatnym, kraczącym „krak” lub „ark”, a także wysokim „piii”. Ponadto kaczki głośno kwaczą, podobnie jak Krzyżówki.

W Polsce Krakwa jest nielicznym ptakiem lęgowym, na zachodzie kraju jest wyraźnie liczniejsza, niż na wschodzie. Najliczniej występuje w dolinie Baryczy i na Pomorzu Zachodnim. Bardzo rzadko występuje w centralnej części kraju, a w górach wcale. W ostatnich latach Krakwa zwiększyła liczebność, co widać miejscami w zachodniej Polsce, np. na Zalewie Szczecińskim, czy w Międzyodrzu. Przylatuje do Polski od marca do końca maja, odlatuje od września do początku grudnia, na zachodnich krańcach czasami zimuje.

Krakwa gniazduje w umiarkowanej strefie klimatycznej Eurazji i Ameryki Północnej. Gatunek wędrowny, zimowiska ptaków europejskich leżą w Zachodniej i południowej Europie, wokół Morza Śródziemnego z dużymi koncentracjami w delcie Nilu. Wędrujące stada przemieszczają się zwykle nocą, lecąc wysoko w długich łańcuchach.

Kaczki te zwykle trzymają się w parach lub niewielkich grupach, pływają, z piersią zanurzoną głęboko w wodzie. Krakwa w różnych porach roku wykorzystuje różne siedliska wodne i wodno-błotne, ale w okresie wiosennym i lęgowym preferuje płytkie, eutroficzne zbiorniki z szerokim pasem roślinności przybrzeżnej, podmokłe ekstensywnie użytkowane łąki.

Lęgi zakładane są zarówno na stawach rybnych i zbiornikach retencyjnych, jak i na jeziorach, w zalewowych dolinach rzecznych, czy na starorzeczach. Krakwa może gniazdować w niewielkich, luźnych koloniach. Wyprowadza jeden lęg w roku. Ptaki łączą się w pary podczas toków jesienią i zimą i trzymają się razem do czasu, aż kaczki rozpoczną wysiadywanie. Podczas toków, samce przybierają taką pozę, by zaprezentować aksamitnie czarny tył ciała, głośno pogwizdują i wykonują loty tokowe, w czasie których w charakterystyczny sposób biją skrzydłami. Krakwy przystępują do lęgów w kwietniu i maju. Miejsce na gniazdo wybiera samica, podobnie jak inne kaczki buduje je z suchych liści i traw, które znajdzie w zasięgu dzioba, po czym obficie wyściela je własnym puchem. Gniazdo zwykle jest dobrze ukryte wśród roślinności nadbrzeżnej, często na wyspie, może być też oddalone o kilkaset metrów od wody. W zniesieniu jest 6-14 oliwkowożółtych jaj, wysiadywanych przez 27 dni. Pisklęta po wykluciu są pokryte oliwkowobrunatnym puchem i opiekuje się nimi tylko matka. Zdolność do lotu uzyskują po około sześciu tygodniach.

Krakwy są głównie roślinożerne. Żerują na płytkiej wodzie, wyciągając z niej zielone części roślin, ich kłącza lub nasiona, Zjadają także ziarna zbóż pozostałe na ścierniskach, czasami chwytają szarańczaki na łąkach.