„Oszczędzaj energię!” O tym, jak ptaki radzą sobie zimą?
Patrząc za okno i obserwując wędrujący w dół słupek rtęci, wielu z nas zastanawia się, jak ptaki radzą sobie w tak niskich temperaturach. Tym bardziej, iż nawet po najmroźniejszej nocy, co rano wita nas ich wesoły śpiew. Okazuje się, że ptaki polskiej zimy potrafią dostosować się do ciężkich warunków atmosferycznych.
Jak? – przeczytacie poniżej.
Po pierwsze „Trzymajmy się razem!”
Ptaki zimą gromadzą się w stada. To fakt, na który często nie zwracamy uwagi. Wróble, Mazurki, Gile, Szczygły, Sikory i Dzwońce to ptaki, które latem raczej unikają bliskiego kontaktu ze swymi pobratymcami, a te krótkie momenty, gdy są razem, często przeradzają się w dzikie awantury.
Czy możemy, założyć w takim razie, założyć, że zima studzi temperamenty?
Tak, zimą, gdy czas w trakcie krótkiego dnia jest na wagę złota, opłaca się być w grupie ptaków. Dlaczego? Bo nie tracisz czasu na ciągłe rozglądanie się wokoło. (Zima to również czas wzmożonej aktywności głodnych drapieżników) Bo wokół ciebie jest towarzystwo kilkanastu innych, czujnych par oczu może pomóc. Faktem jest również to, że jeśli, mimo czujności, zaskoczy cię głodny Krogulec, to w stadzie masz większe szanse by uniknąć jego ataku – drapieżnik , agresor ma po prostu więcej ofiar do wyboru. Proste. Oprócz bezpieczeństwa grupa zapewnia też większą efektywność w poszukiwaniu pokarmu – zawsze więcej jest tych, którzy mogą go znaleźć, a ty możesz na tym tylko skorzystać, czyli oszczędzić czas i energię.
Po drugie. Bądź pierwszy w karmniku lub przy innym źródle pokarmu.
Przeganiaj innych, chyba że są silniejsi. Jedz tylko to, co da ci maksymalną ilość energii. Jednak pamiętaj – nie jedz za dużo. Jeśli się objesz, masz mniejsze szanse na ucieczkę!
By się o tym przekonać – zaobserwuj, co dzieje się rano w karmniku. Tempo ptaków o tej porze dnia jest największe, mimo że w naszym mniemaniu starczy dla wszystkich, każdy ptak się przepycha, chce być pierwszy i w najlepszym miejscu. Wróble są wypychane przez Bogatki, Bogatki przez Modraszki, wszystkich wypycha stado Dzwońców, a monstrualny Grubodziób anektuje dla siebie cały karmnik. W dalszej części dnia żywotność ptaków nieco spada. Badania naukowe także wskazują, że ptaki nie objadają się z prostej przyczyny – obciążone pokarmem stają się wolniejsze, a to nie wróży zbyt dobrze w starciu z drapieżnikiem. W trakcie mrozów zwróćmy również uwagę na to, co jedzą ptaki zimą– największe wzięcie ma tłuszcz i słonecznik , czyli pokarmy łatwe w strawieniu i dające najwięcej energii.
Po trzecie i czwarte!
Gdy nie ma, co jeść, nie ruszaj się. Zostań w miejscu, napusz pióra i jeśli możesz, podwiń nogi pod brzuch lub ukryj je w piórach (jeśli jesteś dzięciołem, masz pecha – nogi nie podniesiesz). Taką strategię stosują Wróble, większość dnia spędzając w bezruchu, napuszone niczym kule z waty. Tak mogą się również zachowywać inne ptaki w wypadku braku jedzenia. Co to daje? Przede wszystkim nie ruszając się, nie tracą energii, a napuszone pióra, w których uwięzione jest ogrzane przez ciało powietrze, stanowią doskonałą izolację termiczną ptaka.
Po czwarte. Kryj się od wiatru. Czy ma to sens? Badania przeprowadzone zimą w lasach liściastych USA potwierdzają, że tak gdy wieje, ptaki starają się żerować i odpoczywać po zawietrznej. Nie tylko my szybciej tracimy ciepło gdy wieje, tracą je także ptaki
Po piąte: znajdź kryjówkę na noc!
Szukaj starych dziupli
Najlepiej z gniazdami! Budek lęgowych, szpar pod dachami, dziur w murach i przewodach wentylacyjnych, a nawet w słupkach ogrodzeniowych, a gdy zrobi się naprawdę zimno – wpadaj w hibernację.
Zimą wiele gatunków małych ptaków poszukuje schronienia na noc. Wybierają te najmniejsze i najciaśniejsze, bo wtedy ich ciało ogrzewa tę małą przestrzeń. Wzięcie mają kryjówki dobrze izolowane – utrzymają nieco wyższą temperaturę niż na zewnątrz.
Gdy brak dziupli…
Mazurki budują zimowe gniazda, grube, zbudowane niczym kołdra puchowa. Reszta ptasiej drobnicy radzi sobie inaczej. Wróble oraz Mazurki, które nie maja własnej dziupli z gniazdem , na noc wciskają się pod dachy i we wnęki murów. Sikory poszukują wszelkich dziur i zakamarków – bez względu na to, czy jest to słupek ogrodzeniowy, dziupla czy budka. Te ostatnie mogą też spędzać noc w małych grupach.
Takie postępowanie nocą to czysta oszczędność energii. Warto jednak wiedzieć, że gdy takie rozwiązanie okaże się nie wystarczające, wiele gatunków korzysta ze zdolności do obniżenia temperatury ciała, dzięki czemu spowalnia metabolizm i zużywa mniej energii. Takie przystosowania sprawia , że ptaki zapadają w pewnego rodzaju hibernację – sen zimowy – dzięki czemu zwiększają tolerancję organizmu wobec niesprzyjających warunków środowiskowych.
Łącząc te wszystkie elementy w jedną, energooszczędną strategię oraz biorąc pod uwagę liczbę osób, które dokarmiają ptaki zimą, można liczyć na sukces – dużą liczbę ptaków, które przeżyją okres zimę
Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!
Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.
- 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar!
Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%.
Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
- Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka.
Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
- Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Pomóż nam! Twoje wsparcie pozwala chronić Przyrodę!
Dołącz do społeczności
Poznaj Ogrody na pTAK! które tworzymy w całej Polsce. Czytaj o Nocy Sów. Odwiedź nasze ostoje przyrody.