Szczygieł
-
Carduelis carduelis
Obserwując stadko szczygłów, od razu przychodzi na myśl „być radosnym jak szczygieł na wiosnę”. Dlaczego? Bo Szczygły pięknie śpiewają, pięknie wyglądają i mają łagodne usposobienie.
Autorka: Elwira Wiśniewska
Jak rozpoznać Szczygła?
Szczygieł to gatunek ptaka należącego do rodziny łuszczaków. Jest trochę mniejszy i smuklejszy od Wróbla. Pani i pan Szczygieł wyglądają mniej więcej tak samo i trudno ich pomylić z kimś innym, ponieważ są to jedne najbarwniejszych naszych ptaków. Ich upierzenie w kolorach jasnego brązu, bieli, czerni i żółci prezentuje się cudownie. Dzięki tym barwom łatwo podczas lotu Szczygła odróżnić od innego ptaka. Dodatkowo mają wyraziste, czerwone maski wokół dziobów i oczu na czarno-białych głowach.
Jak rozpoznać Szczygła po głosie?
Piosenka Szczygła to miękkie, kilkakrotnie powtarzane wabiące tony, które przeplatają trele i świergot. Śpiewający ptak zwykle wykonuje żwawe ruchy całym ciałem. W powietrzu ptaki przywołują się charakterystycznym wabieniem „didlit szczyglik szczygelit” lub „cit wit”.
Gdzie i kiedy obserwować Szczygła?
Szczygły żyją w całej Polsce i można je spotkać zarówno latem, jak i zimą (szkoda tylko, że ich liczebność ostatnio szybko się zmniejsza). Najchętniej zasiedlają tereny wiejskie, ale pojawiają się również w sadach, miejskich parkach, i ogrodach.
Miejsce występowania lub obserwacji
Poznaj bliżej Szczygła
Szczygieł to wielki amator nasion wszelkich ziół i tzw. chwastów. Zajada się przede wszystkim, jak wskazuje łacińska nazwa (łac. carduus – oset), nasionami ostów. Jest to ulubiony pokarm tych ptaków i tylko one potrafią się do niego dobrać. Dlatego najłatwiej wypatrzyć Szczygły przy objadaniu główek ostu. W ciągu minuty każdy z nich może wydobyć 40-60 nasion. Szczygły lubią wyjadać nasiona wprost z roślin, na których dojrzewały, dlatego często można spotkać je zwisające z różnych bylin w akrobatycznych pozach. W porze ubogiej w nasiona chętnie wyjadają zawiązki i pączki niektórych drzew.
Latem wzbogacają dietę o mszyce, drobne chrząszcze, gąsienice i dwuskrzydłe. Ciekawym aspektem jest specjalizacja pokarmowa u obu płci. Okazuje się, że samiec ma odrobinę dłuższy dziób od samicy, dzięki czemu ma możliwość wybierania nasion położonych w głębszych warstwach roślin ostu. Samica natomiast zadowala się zwykle nasionami rosnącymi na jego powierzchni. Dzięki temu partnerzy, ale i osobniki różnych płci niebędące ze sobą związane, nie konkurują wzajemnie o pokarm.
Jest to gatunek monogamiczny. Pierwszy lęg odbywa się w maju, drugi w czerwcu. Szczygieł swoje gniazdo misternie utyka w koronach drzew, również owocowych, czy gęstych jałowcach. To jedno z najpiękniejszych ptasich gniazd, jakie można u nas spotkać. Budowane z puchu roślinnego, traw i korzonków, wysłane jest włosiem i puchem.
Galeria
Z kim łatwo pomylić Szczygła?
Dorosłe Szczygły są praktycznie nie do pomylenia z żadnym innym gatunkiem – bo i żaden inny z naszych ptaków nie ma charakterystycznej, czerwono-biało-czarnej głowy oraz wyrazistych, czarno-żółtych skrzydeł.
Istnieje niewielkie ryzyko pomylenia młodych Szczygłów z młodymi Czyżami lub Dzwońcami, które jednak w ogólnej tonacji są bardziej szarozielonkawe (Szczygły są raczej płowopiaskowe) i u których nie widać charakterystycznych żółtych pasków ani na złożonym, ani na otwartym skrzydle (tak jak u Szczygłów, bez względu na wiek).
Szczygieł w liczbach
| Masa ciała | 15–18 g |
| Rozpiętość skrzydeł | ok. 23 cm |
| Długość ciała | 12,5–14 cm |
| Liczebność (w Polsce) | 800 000 par |
| Status | Objęty jest ścisłą ochrona gatunkową |
Jak pomóc Szczygłom?
Warto zadbać o Szczygły szczególnie zimą w przydomowych ogrodach i ogródkach działkowych, systematycznie uzupełniając karmniki np. nasionami konopi, lnu, ostropestu plamistego czy łuskanego słonecznika.
Warto wygospodarować „dziki kącik” w swoim ogrodzie. W takim miejscu zasiej albo pozwól rosnąć chwastom, czyli dzikim roślinom. Są one bowiem bogatym źródłem pokarmu dla wielu ptaków, poza tym wyglądają przepięknie, są małowymagające i odporne na trudne warunki. Te endemiczne dla naszego kraju rośliny świetnie poradzą więc sobie z suszą czy upałem. Równie ważne jest pozostawianie jesienią suchych kwiatostanów ziół i kwiatów w naszych ogrodach i sadach, bo to dla nich naturalna spiżarnia.
Przez cały rok ogranicz, a najlepiej całkowicie wyeliminuj używanie pestycydów. Jeśli masz koty, pamiętaj, aby nie wypuszczać ich na dwór. Jest to szczególnie ważne w sezonie lęgowym.
Dzięki Tobie te miejsca zmieniają się w raj dla ptaków!
Lajkujesz z kanapy, czy działasz w terenie? Działaj z nami w taki sposób, jaki najbardziej Ci odpowiada.
- 23 000 dolarów rocznie! Co najmniej tyle warte są różnorodne usługi jakie dostarczają nam zdrowe bagna w przeliczeniu na jeden tylko hektar!
Tereny mokradłowe (bagna, podmokłe łąki) są jednym z najszybciej zanikających typów siedlisk przyrodniczych w skali nie tylko Polski, czy Europy, ale całego świata! Znikające ptaki wodno-błotne są niestety smutnym dowodem tych zmian. Tylko w ciągu ostatnich 30-40 lat populacja Czajki Vanellus vanellus skurczyła się o 55% , Krwawodzioba Tringa totanus o 54%, Kszyka Gallinago gallinago o 48%, Potrzosa Emberiza schoeniclus o 38%, Strumieniówki Locustella fluviatilis o 74%, Świerszczaka Locustella naevia o 73%, a Pliszki żółtej Motacilla flava o 76%.
Pomóż nam tworzyć kolejne ostoje dla ptaków!
- Symbolem naszego rezerwatu jest Sasanka.
Sasankowe murawy to dobrze zachowane murawy ciepłolubne na malowniczych, zboczach byłego wyrobiska piasku.
- Symbolem naszej ptasiej ostoi jest Żuraw. Gatunek może niezbyt oryginalny, ale to właśnie parę tych ptaków mieliśmy okazję zobaczyć, gdy ostatnio odwiedziliśmy to miejsce.
Zostaw komentarz